Soạn bài Tựa

1. Theo Hoàng Đức Lương, có những nguyên nhân nào khiến sáng tác thơ văn của người xưa không được lưu truyền đầy đủ cho đời sau? Cho biết nghệ thuật lập luận của tác giả.
2. Hoàng Đức Lương đã làm gì để sưu tầm thơ văn của tiền nhân?
3. Điều gì thôi thúc Hoàng Đức Lương vượt khó khăn để biên soạn tuyển tập thơ này? Anh (chị) có cảm nghĩ gì về công việc sưu tầm, biên soạn thơ văn của ông?
4. Anh (chị) cho biết, trước Trích diễm thi tập đã có ý kiến nào nói về văn hiến dân tộc.

Lời giải:
I. BỐ CỤC
Trích diễm thi tập được chia làm 2 phần:
+ Phần 1 (từ đầu đến “không rách nát tan tành”): Những lí do khiến văn thơ đời trước không được lưu truyền đầy đủ đến đời sau.
+ Phần 2 (đoạn còn lại): Lí do khiến tác giả muốn biên soạn Trích diễm thi tập và quá trình tiến hành công việc của tác giả.II. Hướng dẫn học bài
 
II. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI
Câu 1 trang 30 - SGK Ngữ văn 10 tập 2: Theo Hoàng Đức Lương, có những nguyên nhân nào khiến sáng tác thơ văn của người xưa không được lưu truyền đầy đủ cho đời sau? Cho biết nghệ thuật lập luận của tác giả.
Trả lời:
* Theo tác giả Hoàng Đức Lương, những nguyên nhân khiến thơ văn của người xưa không được lưu truyền đầy đủ cho đời sau đó là:
- Nguyên nhân chủ quan:
+ Vẻ đẹp của văn chương không phải ai cũng có thể cảm nhận được (sắc đẹp ngoài cả sắc đẹp, vị ngon ngoài cả vị ngon, không thể đem mắt tầm thường mà xem, miệng tầm thường mà nếm được).
+ Những bậc quan lớn không có thời giờ để biên tập, những viên quan chức thấp có thời gian thì lại lận đận về việc thi cử nên không để ý đến việc biên tập thơ văn.
+ Có những người thích thơ văn nhưng lại ngại công việc nặng nề mà tài lực kém cỏi nên bỏ dở giữa chừng.+ Do chính sách cai quản của các bậc vua chúa, thơ văn phải có lệnh vua mới được lưu hành.
- Nguyên nhân khách quan:
+ Thời gian và chiến tranh hủy hoại sách vở, khiến những di sản ấy bị thất truyền: “trải qua triều đại lâu dài … tan nát trôi chìm”, “… trải qua mấy lần binh lửa … rách nát tan tành”.
* Nghệ thuật lập luận của tác giả là:
Tác giả sử dụng nghệ thuật lập luận chặt chẽ, ý tứ rõ ràng, mỗi đoạn văn bao gồm một ý hoàn chỉnh. Tác giả sử dụng kiểu trình bày tổng phân hợp, trước hết nếu ra luận điểm lớn, sau đó diễn giải bốn lý do và tổng kết lại.

Câu 2 trang 30 - SGK Ngữ văn 10 tập 2: Hoàng Đức Lương đã làm gì để sưu tầm thơ văn của tiền nhân?
Trả lời:
Để sưu tầm thơ văn của tiền nhân, Hoàng Đức Lương đã phải “nhặt nhạnh ở giấy tàn, vách nát”, “hỏi quanh khắp nơi’, “thu lượm thêm thư của các vị hiện đang làm quan trong triều" rồi phân loại, chia quyển.
 
Câu 3 trang 30 - SGK Ngữ văn 10 tập 2: Điều gì thôi thúc Hoàng Đức Lương vượt khó khăn để biên soạn tuyển tập thơ này? Anh (chị) có cảm nghĩ gì về công việc sưu tầm, biên soạn thơ văn của ông?
Trả lời:
- Điều thôi thúc: Hoàng Đức Lương vượt khó khăn để biên soạn Trích diễm thi tập với mong muốn nước ta có một quyển sách riêng của dân tộc để làm căn bản, không cần tìm đến thơ văn nhà Đường xa xôi, đồng thời ông có niềm đam mê với những giá trị đẹp đẽ của thi ca dân tộc.
- Cảm nghĩ về công việc của Hoàng Đức Lương: Công việc biên soạn thơ văn của ông đầy những trắc trở, khó khăn bởi thời gian đã đi qua quá lâu, nhiều tác phẩm thất truyền. Nhưng đây là một công việc cao cả, Hoàng Đức Lương đã rất nhiệt huyết, qua đó thể hiện tinh thần dân tộc, niềm tự hào, sự trân trọng và ý thức ảo tồn di sản văn học dân tộc của ông.

Câu 4 trang 30 - SGK Ngữ văn 10 tập 2: Anh (chị) cho biết, trước Trích diễm thi tập đã có ý kiến nào nói về văn hiến dân tộc.
Trả lời:
Trước Trích diễm thi tập, trong Đại cáo bình Ngô , Nguyễn Trãi đã thể hiện ý kiến về văn hiến dân tộc:“Như nước Đại Việt ta từ trước,
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu”
 
III. LUYỆN TẬP
Tìm các dẫn chứng chứng tỏ các nhà văn, nhà thơ thời xưa rất tự hào về nền văn hiến dân tộc (Gợi ý: đọc lại phần một của tác phẩm Đại cáo bình Ngô).
Trả lời:
+ Bình Ngô đại cáo (Nguyễn Trãi)
+ Hiền tài là nguyên khí của quốc gia (Thân Nhân Trung)
+ Nam quốc sơn hà (Lý Thường Kiệt)...
Giải các bài tập Tựa khác • Soạn bài Tựa 1. Theo Hoàng Đức...
Bài trước Bài sau
+ Mở rộng xem đầy đủ