Soạn bài Lai tân Hồ Chí Minh

- Trong ba câu đầu, bộ máy của Lai Tân được miêu tả lần lượt từ những người đứng đầu bộ máy nhà nước: Ban trưởng, cảnh trưởng, huyện trưởng

+ Cảnh trưởng thì tham lam ăn tiền của phạm nhân bị giải.    + Huyện trưởng chong đèn làm công việc. Có hai cách hiểu: Thứ nhất là huyện trưởng đang hút thuốc phiện (cùng ý làm các công việc phạm pháp, vô nghĩa như cấp dưới ở hai câu thơ trên); thứ hai có thể hiểu huyện trưởng chăm chỉ làm việc thì cũng ngụ ý mỉa mai bởi lẽ không biết ông làm việc gì mà cấp dưới ăn chơi, ăn chặn.=> Tác giả sử dụng cách nói lúc đầu thẳng thắn sau lại châm biếm, mỉa mai kín đáo (câu 3). Từ đó cho thấy bộ máy cai trị của chính quyền Tưởng Giới Thạch từ trên xuống dưới đều hết sức thối nát, xấu xa. Quan trên lo hưởng lạc, quan liêu, vô trách nhiệm. Quan dưới tham nhũng, ăn chơi.

 

- Câu thơ cuối buông ra nhẹ nhàng, mát mẻ: "Trời đất Lai Tân vẫn thái bình". Bác không trách móc, không kết tội, chỉ nhẹ nhàng châm biếm sâu cay:
- Trong các bài thơ của bác làm trong tập “Nhật kí trong tù’, hầu hết bài thơ nào cũng có nhãn tự. Trong bài “Lai Tân” từ "Thái bình" là nhãn tự của cả bài thơ. Hoá ra tình trạng quan lại chơi cờ bạc, tham lam, bóc lột của dân, hút thuộc phiện là chuyện bình thường ở đây. Quan phạm tội là chuyện hằng ngày, chỉ một chữ ấy mà xé toang tất cả sự "thái bình" dối trá nhưng thực sự là "đại loạn bên trong".
- Lối nói châm biếm nhẹ nhàng, mát mẻ của HCM đã có tác dụng lật tẩy bản chất của cả bộ máy nhà nước ở Lai Tân. Quả là một đòn đã kích độc đáo và bất ngờ.