Soạn bài Tinh thần thể dục Nguyễn Công Hoan
1. Bố cục và cách dựng truyện của Nguyễn Công Hoan trong truyện ngắn trào phúng này có gì đặc biệt?
2. Mâu thuẫn trào phúng cơ bản của truyện? Trên cơ sở của mâu thuẫn cơ bản đó, mâu thuẫn trào phúng riêng từng cảnh là gì? Phân tích truyện để làm rõ mâu thuẫn cơ bản và những mâu thuẫn riêng đó.
3. Hãy nêu ý nghĩa phê phán của truyện Tinh thần thể dục.
Lời giải:
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nguyễn Công Hoan, nhà văn hiện thực xuất sắc của văn học Việt Nam những năm 30. Xuất thân trong một gia đình nhà nho thất thế. Quê ở Hưng yên.
- Ông đặc biệt sở trường về truyện ngắn trào phúng phê phán mạn mẽ xã hội thực dân phong kiến đương thời.
2. Tác phẩm
- Đăng trên báo Tiểu thuyết thứ bảy, số 251, ra ngày 25-03-1939 vạch rõ tính chất bịp bợm của “Tinh thần thể dục” đương thời.
II. Hướng dẫn học thêm
Câu 1: Bố cục và cách dựng truyện của Nguyễn Công Hoan trong truyện ngắn trào phúng này có gì đặc biệt?
Trả lời:
a. Có thể chia truyện ngắn làm ba đoạn:
- Đoạn 1 (từ đầu đến...“Nay sức, Lê Thăng”): Giới thiệu lệnh của trên qua trát quan về làng.
- Đoạn 2 (tiếp đó đến... “Vâng”): Những người bị bắt đi xem đá bóng trực tiếp xin ông lí (lí trướng).
- Đoạn 3 (còn lại): Cảnh lùng sục bắt người đi xem đá bóng.
b. Cách dựng truyện đặc biệt bi hài: xã hội có tinh thần thể dục cao đến mức cần ép nhân dân đi xem bóng đá. Người dân ai cũng sợ đi xem, họ bị bắt đi xem bằng mọi giá dù có ốm đau bệnh tật.
Câu 2: Mâu thuẫn trào phúng cơ bản của truyện? Trên cơ sở của mâu thuẫn cơ bản đó, mâu thuẫn trào phúng riêng từng cảnh là gì? Phân tích truyện để làm rõ mâu thuẫn cơ bản và những mâu thuẫn riêng đó.
Trả lời:
a. Mâu thuẫn trào phúng cơ bản của truyện
- Mâu thuẫn trào phúng cơ bản của truyện là mâu thuẫn giữa chính quyền với người dân nghèo, giữa quan lại với người dân, giữa việc đi cổ vũ với việc tìm mọi cách để được ở nhà thậm chí trốn tránh.
b. Mâu thuẫn trào phúng riêng của từng cảnh
- Anh Mịch bày tỏ tình cảnh của mình với ông Lí. Đáp lại sự van xin của anh Mịch là thái độ doạ dẫm, phủ nhận của ông Lí.
- Bác Phô gái đến để xin cho chồng ốm được ở nhà nhưng cũng không được chấp nhận. “dịu dàng đặt cành cau lên bàn”.
- Cụ Phó Bính mắt kèm nhèm đưa tiền được ông Lí chấp nhận cho mượn người đi thay.
- Thằng Cò phải ôm con nằm trong đống rơm lánh nạn.
=> Dựng lên những hoàn cảnh này và qua lời thoại của các nhân vật, Nguyễn Công Hoan chĩa tiếng cười châm biếm đầy mỉa mai vào chính quyền thực dân và bọn phong kiến tay sai. Mặt khác nhà văn chia sẻ với người nghèo khổ, những nạn nhân của tinh thần thể dục giả tạo của bọn xâm lược.
Câu 3: Hãy nêu ý nghĩa phê phán của truyện Tinh thần thể dục.
Trả lời:
- Ý nghĩa phê phán: Truyện lật tẩy âm mưu của bọn thực dân khi chúng bày ra cái gọi là "phong trào thể thao", "sức khỏe nòi giống" nhưng thực chất là đánh lạc hướng thanh niên, làm phân tán tinh thần đấu tranh và nhiệm vụ cứu nước của họ lúc đó. Qua đó phê phán sự bỉ ổi, lố lăng của bọn thực dân Pháp và quan sai.
+ Mở rộng xem đầy đủ