Soạn bài Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga trích truyện Lục Vân Tiên

1. Kiểu kết cấu truyền thống nào đã được sử dụng trong Truyện Lục Vân Tiên? Đối với loại văn chương nhằm tuyên truyền đạo đức thì kiểu kết cấu đó có ý nghĩa gì?
2. Đọc đoạn trích, em cảm nhận Lục Vân Tiên là một con người như thế nào. Hãy phân tích những phẩm chất của nhân vật qua hành động đánh cướp và qua cách cư xử với Kiều Nguyệt Nga.
3. Với tư cách là người chịu ơn, Kiều Nguyệt Nga trong đoạn trích này đã bộc lộ những nét đẹp tâm hồn như thế nào? Hãy phân tích điều đó qua ngôn ngữ, cử chỉ của nàng.
4. Theo em, nhân vật trong đoạn trích này được miêu tả chủ yếu qua ngoại hình, nội tâm hay hành động, cử chỉ? Điều đó cho thấy truyện Lục Vân tiên gần với loại truyện nào mà em đã học?
5. Em có nhận xét gì về ngôn ngữ của tác giả trong đoạn thơ trích?

Lời giải:

I. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN

Câu 1 trang 115 SGK Ngữ văn 9 tập 1: Truyện Lục Vân Tiên được kết cấu theo kiểu thông thường của các loại truyện truyền thống xưa như thế nào? Đối với loại văn chương nhằm tuyên truyền đạo đức thì kiểu kết cấu đó có ý nghĩa gì?

Trả lời:

a. Kết cấu truyền thống trong truyện Lục Vân Tiên:
– Cốt truyện xoay quanh diễn biến cuộc dời nhân vật chính (Lục Vân Tiên và Kiều Nguyệt Nga).
– Theo lối chương hồi.
– Mang tính khuôn mẫu theo kiểu gặp nạn, cứu nạn
b. Ý nghĩa:
– Truyền dạy đạo lí làm người.
– Xem trọng tình nghĩa con người.
– Đề cao tinh thần nghĩa hiệp, cứu khốn phò nguy.
– Thể hiện niềm tin vào con người, lẽ phải trên đời.
 
Câu 2 trang 115 SGK Ngữ văn 9 tập 1:
 Đọc đoạn trích, em cảm nhận Lục Vân Tiên là một con người như thế nào. Hãy phân tích những phẩm chất của nhân vật qua hành động đánh cướp và qua cách cư xử với Kiều Nguyệt Nga.
Trả lời:
Nhân vật Lục Vân Tiên
– Khi đánh cướp
+ Dũng cảm, dám xả thân vì nghĩa.
+ Trong trận chiến: với những từ ngữ đặc tả, biện pháp so sánh, thành ngữ đặc tả.
Vì thế Lục Vân Tiên hiện ra như một danh tướng dũng mãnh, tài năng, kín võ với tư thế chủ động đánh nhanh liên tiếp, áp đảo quân thù.
– Qua cuộc trò chuyện với Kiều Nguyệt Nga
+ Hỏi han, an ủi người gặp nạn một cách ân cần.
+ Người có cách cư xử tế nhị, có văn hóa theo quan điểm của đạo đức lễ giáo phong kiến.
+ Hành động vì nghĩa vô tư, hòa hiệp theo quan điểm của một quân tử anh hùng.
Vì thế, Lục Vân Tiên là một trang anh hùng hảo hán, tài hoa dũng cảm, trọng nghĩa khinh tài là hiện thân của lý tưởng nhân nghĩa, là hình bóng mơ ước của Nguyễn Đình Chiểu.
 
Câu 3 trang 115 SGK Ngữ văn 9 tập 1:  Với tư cách là người chịu ơn, Kiều Nguyệt Nga trong đoạn trích này đã bộc lộ những nét đẹp tâm hồn như thế nào? Hãy phân tích điều đó qua ngôn ngữ, cử chỉ của nàng.
Trả lời:
Với tư cách là một người chịu ơn, Kiều Nguyệt Nga trong đoạn trích hiện lên:
– Là một cô gái khuê các, thùy mị, nết na, hiếu thảo.
– Trọng ân tình.
+ Dùng những từ ngữ, cách xưng hô để cảm tạ ân nhân.
+ Bày tỏ ý nguyện đền đáp công lao.
Qua đó cho thấy: Kiều Nguyệt Nga là một cô gái có tâm hồn trong sáng, hiền thảo, nết na, trọng ân tình.
 
Câu 4 trang 115 SGK Ngữ văn 9 tập 1: Theo em, nhân vật trong đoạn trích này được miêu tả chủ yếu qua ngoại hình, nội tâm hay hành động, cử chỉ? Điều đó cho thấy truyện Lục Vân tiên gần với loại truyện nào mà em đã học?
Trả lời:
Nhân vật trong đoạn trích này được miêu tả chủ yếu thông qua hành động, cử chỉ để làm nổi bật tích cách, tâm hồn nhân vật. Qua đó, có thể thấy Truyện Lục Vân Tiên gần với loại truyện Nôm khuyết danh và thể loại truyện kể dân gian.
 
Câu 5 trang 115 SGK Ngữ văn 9 tập 1: Em có nhận xét gì về ngôn ngữ của tác giả trong đoạn thơ trích?
Trả lời:
Ngôn ngữ tác giả mộc mạc, bình dị, gần với lời nói thông thường, mang màu sắc địa phương Nam Bộ. Nó có phần thiếu trau chuốt, uyển chuyển nhưng lại phù hợp với ngôn ngữ kể, rất tự nhiên, dễ đi vào quần chúng. Ngôn ngữ đa dạng, phù hợ với diễn biến trình tự tính cách nhân vật.
 
II. LUYỆN TẬP
Hãy phân biệt sắc thái riêng từng lời thoại của mỗi nhân vật trong đoạn trích (Phong Lai, Vân Tiên, Nguyệt Nga), đọc diễn cảm đoạn thơ.
+ Phong Lai: Giọng ngang tàng, hống hách, kiêu căng.
+ Vân Tiên:
→ Khi nói chuyện với Phong Lai: Cương quyết.
→ Khi nói chuyện với chủ tớ Kiều Nguyệt Nga: quan tâm, nhã nhặn, giữ khoảng cách.
+ Kiều Nguyệt Nga: giọng cảm kích, biết ơn, chân thành, nhẹ nhàng, đầy thiện cảm khi nói chuyện với Lục Vân Tiên.
Giải các bài tập Bài 8 SGK Ngữ văn 9 •Thuý Kiều báo ân báo oán (trích Truyện Kiều) •Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga (trích truyện Lục Vân Tiên) •Miêu tả nội tâm trong văn bản tự sự
Bài trước Bài sau
+ Mở rộng xem đầy đủ