Soạn bài Tôi và chúng ta trích cảnh ba - SGK môn Ngữ văn 9 tập 2

I. Hướng dẫn trả lời câu hỏi SGK
1. Đọc kĩ các chú thích để hiểu nội dung, chủ đề vở kịch, hiểu vị trí của các nhân vật.
2. Từ phần chú thích và đoạn trích này, em hiểu mâu thuẫn cơ bản mà vở kịch Tôi và chúng ta thể hiện là gì? Ý nghĩa của nó đối với thực tiễn phát triển của xã hội ta thời kì ấy như thế nào?
3. Muốn thể hiện sự phát triển của xung đột kịch, tác giả cần tạo được tình huống. Trong cảnh ba này, tình huống đó là gì? Mâu thuẫn cơ bản của tác phẩm đến đây bộc lộ như thế nào?
4. Qua đoạn trích, em hiểu như thế nào về tính cách của Giám đốc Hoàng Việt, kĩ sư Lê Sơn, Phó Giám đốc Nguyễn Chính, Quản đốc phân xưởng Trương?
5. Em có cảm nhận gì về xu thế phát triển và kết thúc của xung đột kịch?
II. Luyện tập
1. Tóm tắt sự phát triển của mâu thuẫn kịch trong đoạn trích trên

Lời giải:
Đọc - hiểu văn bản

Câu 1 - Trang 180 SGK ngữ văn 9 tập 2: Đọc kĩ các chú thích để hiểu nội dung, chủ đề vở kịch, hiểu vị trí của các nhân vật.

Trả lời:

- Chủ đề: Quyền lợi, cuộc sống của mỗi cá nhân con người trong xây dựng tập thể.
- Vị trí các nhân vật:
+ Phái đổi mới dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
+ Phái bảo thủ, khư khư giữ lấy các nguyên tắc, quy chế đã xơ cứng, lạc hậu 
 
Câu 2 - Trang 180 SGK ngữ văn 9 tập 2: Từ phần chú thích và đoạn trích này, em hiểu mâu thuẫn cơ bản mà vở kịch Tôi và chúng ta thể hiện là gì? Ý nghĩa của nó đối với thực tiễn phát triển của xã hội ta thời kì ấy như thế nào?
 
Trả lời:
 
Vở kịch “Tôi và chúng ta” phản ánh cuộc đấu tranh gay gắt để thay đổi phương thức quản lí, tổ chức, lề lối hoạt động sản xuất trên đất nước ta những năm đổi mới.
- Để phát triển sản xuất, cần thay đổi tư duy, thay đổi phương thức quản lí, tổ chức,… từ đó đổi mới cách làm, đổi mới tư duy quản lí cũng như sản xuất.
- Mâu thuẫn cơ bản là mâu thuẫn giữa những suy nghĩ, cách làm ăn mới mẻ với những cơ chế, cách làm ăn đã quá cũ kĩ, lỗi thời.
- Đây là một vấn đề có ý nghĩa quan trọng và rất phổ biến bởi nó xảy ra ở mọi nơi, mọi lúc. 
- Đặt trong tình hình đất nước ta những năm bấy giờ, vấn đề “Tôi và chúng ta” đặt ra có ý nghĩa thực tiễn thật lớn lao. 
 
Câu 3 - Trang 180 SGK ngữ văn 9 tập 2: Muốn thể hiện sự phát triển của xung đột kịch, tác giả cần tạo được tình huống. Trong cảnh ba này, tình huống đó là gì? Mâu thuẫn cơ bản của tác phẩm đến đây bộc lộ như thế nào?
 
Trả lời:
 
Tình huống kịch và mâu thuẫn cơ bản ở đoạn trích: Tình trạng trì trệ trong sản xuất của xí nghiệp Thắng Lợi đã đến lúc phải giải quyết bằng các quyết định táo bạo và toàn diện. 
Mâu thuẫn của vở kịch ngày càng phát triển, tình huống căng thẳng dẫn đến xung đột:
- Phản ứng liên quan đến biên chế, quỹ lương
- Phản ứng liên quan đến hiệu quả tổ chức
- Phản ứng liên quan đến nguyên tắc, nghị quyết của xí nghiệp
Câu 4 - Trang 180 SGK ngữ văn 9 tập 2: Qua đoạn trích, em hiểu như thế nào về tính cách của Giám đốc Hoàng Việt, kĩ sư Lê Sơn, Phó Giám đốc Nguyễn Chính, Quản đốc phân xưởng Trương?
 
Trả lời:
 
Tính cách của các nhân vật thể hiện qua đoạn trích:- Giám đốc Hoàng Việt là một người lãnh đạo có tinh thần trách nhiệm cao, năng động, táo bạo, dám nghĩ dám làm.
- Lê Sơn cũng là một kĩ sư có năng lực, có trình độ chuyên môn giỏi.
- Phó giám đốc Nguyễn Chính tiêu biểu cho loại người bảo thủ nhưng cũng rất khôn ngoan, nhiều mánh khóe. 
- Quản đốc Trương thích tỏ ra quyền thế, hách dịch với chị em công nhân.
 
Câu 5 - Trang 180 SGK ngữ văn 9 tập 2: Em có cảm nhận gì về xu thế phát triển và kết thúc của xung đột kịch?
 
Trả lời:
 
Cuộc đấu tranh trong “Tôi và chúng ta” là cuộc đấu tranh gay gắt giữa cái cũ và cái mới. - Cách làm việc, những chủ trương đổi mới phù hợp với yêu cầu phát triển của xã hội, với nguyện vọng của anh em trong xí nghiệp, bởi vậy, những chủ trương ấy luôn được mọi
người ủng hộ. 
 
Luyện tập
 
Câu 1 - Trang 180 SGK ngữ văn 9 tập 2: Tóm tắt sự phát triển của mâu thuẫn kịch trong đoạn trích trên
 
Trả lời:
 
Tóm tắt sự phát triển của mâu thuẫn kịch trong đoạn trích:
- Hoàng Việt đã quyết định củng cố xí nghiệp và thực thi phương án làm ăn mới.
- Những ý kiến của Hoàng Việt về kế hoạch mở rộng sản xuất và phương án làm ăn mới của xí nghiệp không được sự đồng thuận và chia sẻ của những người bảo thủ đang là cộng sự của mình.
- Những mâu thuẫn đó đã tạo nên xung đột kịch, những mâu thuẫn dồn dập giữa hai tuyến nhân vật tiên tiến và bảo thủ đã làm cho cảnh diễn trở nên hấp dẫn.





+ Mở rộng xem đầy đủ