Soạn bài Con cò - SGK môn Ngữ văn 9 tập 2

Bài thơ phát triển từ hình tượng con cò trong những câu hát ru. Chế Lan Viên chỉ khai thác hình ảnh con cò là biểu tượng cho tấm lòng của mẹ và những lời hát ru.

Nội dung chính của mỗi đoạn thơ:
- Hình ảnh con cò trong những câu ca dao
- Hình ảnh con cò gắn bó với cuộc đời mỗi người.
- Hình ảnh con cò là biểu tượng cho tấm lòng người mẹ
Ý nghĩa biểu trưng của con cò có sự phát triển: Con cò trong lời ru (đoạn 1) biến thành con cò mang tình cảm của mẹ mãi dõi theo bước chân con (đoạn 2) và trở thành biểu tượng cho lời ru, cho lòng mẹ theo con suốt đời. 

Những câu ca dao đã được vận dụng trong bài thơ:
- Con cò bay lả bay la
  Bay từ cổng phủ bay ra cánh đồng.
  Con cò bay lả bay la
  Bay từ cửa phủ bay về Đồng Đăng
- Con cò mà đi ăn đêm
  Đậu phải cành mềm lộn cổ xuống ao
  Ông ơi ông vớt tôi nao
  Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng.
  Đây là sự vận dụng ca dao một cách độc đáo, sáng tạo.

   

Con dù lớn vẫn là con của mẹ
Đi suốt đời lòng mẹ vẫn theo con.
Đây là câu thơ khái quát tình yêu mà mẹ dành cho con. Tình mẹ sẽ theo con suốt cuộc đời. Con cò là hình ảnh cuộc đời vỗ cánh qua nôi, là cuộc đời mẹ và cũng là cuộc đời bao bà mẹ thương con.

     
- Ở đoạn thơ thứ ba, hình ảnh con cò là ý nghĩa biểu tượng của tình thương, của tấm lòng người mẹ
- Ý nghĩa biểu tượng về con cò, cánh cò đã được nhà thơ khái quát thành một quy luật của tình mẫu tử
- Nhà thơ khái quát về tình mẹ và sự bền vững thấm thía của lời ru một cách mềm mại chứ không khô khan vì đó là thứ triết lí đầy cảm xúc.