Soạn bài Luyện tập sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh

I. Chuẩn bị ở nhà
Cho đề bài: Con trâu ở làng quê Việt Nam
1. Tìm hiểu đề: Giải thích đề bài và cho biết đề yêu cầu trình bày vấn đề gì. Theo em, đối với vấn đề này, cần phải trình bày những ý gì?
2. Tham khảo văn bản thuyết minh khoa học trang 28, 29 SGK Ngữ Văn 9 tập 1 và cho biết em có thể sử dụng được những ý gì cho bài thuyết minh của mình.
Trâu là động vật thuộc họ Bò (Bovidae)............................trâu trường thành : 20-25 kg.
II. Luyện tập trên lớp
1. Hãy vận dụng yếu tố miêu tả trong việc giới thiệu:
- Con trâu ở làng quê Việt Nam (hình ảnh con trâu trên đồng ruộng, làng quê Việt Nam).
- Con trâu trong công việc làm ruộng (sớm hôm gắn bó với người nông dân).
- Con trâu trong một số lễ hội.
- Con trâu với tuổi thơ ở nông thôn.
2. Viết một đoạn văn thuyết minh có sử dụng yếu tố miêu tả đối với một trong các ý nêu trên (Chú ý sử dụng những câu tục ngữ, ca dao về trâu vào bài cho thích hợp và sinh động).
Lời giải:
I. Chuẩn bị ở nhà
Cho đề bài: Con trâu ở làng quê Việt Nam
 
Câu 1 trang 28 SGK Ngữ văn 9 tập 1:
 Tìm hiểu đề: Giải thích đề bài và cho biết đề yêu cầu trình bày vấn đề gì. Theo em, đối với vấn đề này, cần phải trình bày những ý gì?
Trả lời:
– Kiểu văn bản/ Thể loại: Thuyết minh.
– Đối tượng thuyết minh: Con trâu.
– Phạm vi kiến thức: Con trâu ở làng quê Việt Nam.– Yêu cầu chung: Vận dụng linh hoạt các phương pháp thuyết minh, một số biện pháp nghệ thuật và yếu tố miêu tả.
Câu 2 trang 28, 29 SGK Ngữ văn 9 tập 1: Tham khảo văn bản thuyết minh khoa học trang 28, 29 SGK Ngữ Văn 9 tập 1 và cho biết em có thể sử dụng được những ý gì cho bài thuyết minh của mình.
Trâu là động vật thuộc họ Bò (Bovidae)............................trâu trường thành : 20-25 kg.
Trả lời:
Những yếu tố có thể sử dụng trong bài văn thuyết minh: những tri thức nói về nguồn gốc của loài trâu (trâu rừng thuần hóa, thuộc nhóm trâu đầm lầy);  đặc điểm của trâu (lông màu xám, xám đen, thân hình vạm vỡ, thấp, ngắn, bụng to, sừng hình lưỡi liềm...) sức kéo của con trâu (lực kéo trung bình trên ruộng 70-75kg, bằng 0,36-0,40 mã lực. Trâu loại A một ngày cày 3-4 sào, loại B: 2-3 sào và loại C: 1,5-2 sào Bắc Bộ)...
 
II. Luyện tập trên lớp
Câu 1 trang 29 SGK Ngữ văn 9 tập 1: Hãy vận dụng yếu tố miêu tả trong việc giới thiệu:
- Con trâu ở làng quê Việt Nam (hình ảnh con trâu trên đồng ruộng, làng quê Việt Nam).
- Con trâu trong công việc làm ruộng (sớm hôm gắn bó với người nông dân).
- Con trâu trong một số lễ hội.
- Con trâu với tuổi thơ ở nông thôn.
Trả lời:
Lập dàn ý cho bài viết:
1. Mở bài: Giới thiệu chung về hình ảnh con trâu trên đồng ruộng, làng quê Việt Nam.
2. Thân bài:
a) Nguồn gốc, đặc điểm của loài trâu:
– Trâu Việt Nam có nguồn gốc từ trâu rừng thuần hóa, thuộc nhóm trâu đầm lầy.
– Là động vật thuộc lớp thú, lông trâu có màu xám, xám đen; thân hình vạm vỡ, thấp, ngắn; bụng to; mông dốc; đuôi dài thường xuyên phe phẩy; bầu vú nhỏ; sừng hình lưỡi liềm…
– Trâu mỗi năm chỉ đẻ từ một đến hai lứa, mỗi lứa một con …
b) Lợi ích của con trâu:
– Trong đời sống vật chất:
+ Trâu nuôi chủ yếu để kéo cày, bừa, giúp người nông dân làm ra hạt lúa, hạt gạo.
+ Là tài sản quý giá của nhà nông.
+ Cung cấp thịt; cung cấp da, sừng để làm đồ mĩ nghệ…
– Trong đời sống tinh thần: Trâu là người bạn thân thiết với tuổi thơ của trẻ em ở nông thôn một buổi đi học, một buổi đi chăn trâu:thổi sáo, đọc sách, thả diều, đánh trận giả khi chăn trâu …
– Con trâu với lễ hội ở Việt Nam:
+ Hội chọi trâu ở Đồ Sơn – Hải Phòng.
+ Lễ hội đâm trâu ở Tây Nguyên.
+ Là biểu tượng của Sea Game 22 Đông Nam Á được tổ chức tại Việt Nam.
3. Kết bài:
– Khẳng định lại vai trò của con trâu trong đời sống người nông dân ở làng quê Việt Nam.
– Nêu suy nghĩ, tình cảm của bản thân.
 
Câu 2 trang 29 SGK Ngữ văn 9 tập 1: Viết một đoạn văn thuyết minh có sử dụng yếu tố miêu tả đối với một trong các ý nêu trên (Chú ý sử dụng những câu tục ngữ, ca dao về trâu vào bài cho thích hợp và sinh động).
Trả lời:
Viết một đoạn văn thuyết minh có sử dụng yếu tố miêu tả cho đề bài trên:
       Bao đời nay, hình ảnh con trâu lầm lũi kéo cày trên đồng ruộng là hình ảnh rất quen thuộc, gần gũi đối với người nông dân Việt Nam. Vì thế, đôi khi con trâu đã trở thành người bạn tâm tình của người nông dân:
                                                    Trâu ơi ta bảo trâu này
                                                   Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta
                                                   Cấy cày vốn nghiệp nông gia
                                                  Ta đây, trâu đấy ai mà quản công...
      Không có ai sinh ra và lớn lên ở các làng quê Việt Nam mà lại không có tuổi thơ gắn bó với con trâu. Thuở nhỏ, đưa cơm cho cha đi cày, mải mê ngắm nhìn con trâu được thả lỏng đang say sưa gặm cỏ một cách ngon lành. Lớn lên một chút, nghễu nghện cưỡi trên lưng trâu trong những buổi chiều đi chăn thả trở về. Cưỡi trâu ra đồng, cưỡi trâu lội xuống sông, cưỡi trâu thong dong... những kỉ niệm ấy đã để lại trong kí ức tuổi thơ mỗi người bao dư vị ngọt ngào...
+ Mở rộng xem đầy đủ