Soạn bài Văn bản báo cáo

I. Đặc điểm của văn bản báo cáo

1. Đọc các văn bản trong SGK (trang 133)

2. Trả lời câu hỏi:

a) Viết báo cáo để làm gì?

b) Báo cáo cần phải chú ý những yêu cầu gì về nội dung và hình thức trình bày?
c) Em đã viết báo cáo lần nào chưa? Hãy dẫn ra một số trường hợp cần viết báo cáo trong sinh hoạt và học tập ở trường, lớp em.3. Trong các tình huống sau đây, tình huống nào phải viết báo cáo?
 
 
 
II. Cách làm văn bản báo cáo
 
1. Tìm hiểu cách làm văn bản báo cáo:
a) Hãy đọc hai văn bản báo cáo trên và xem các mục trong văn bản được trình bày theo thứ tự nào. Cả hai văn bản có những điểm gì giống nhau và khác nhau?
Những phần nào là quan trọng, cần chú ý trong cả hai văn bản báo cáo?
 
 
(Gợi ý: Muốn xác định được cần trả lời một số câu hỏi: Báo cáo với ai? Ai báo cáo? Báo cáo về vấn đề gì? Báo cáo để làm gì?)
b) Từ hai văn bản trên, hãy rút ra cách làm một văn bản báo cáo.
 
2. Dàn mục một văn bản báo cáo:
Một văn bản báo cáo cần có các mục sau đây:
a) Quốc hiệu và tiêu ngữ:
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
b) Địa điểm và ngày tháng làm giấy báo cáo.
c) Tên văn bản: Báo cáo về…
d) Nơi nhận báo cáo.
e) Người (tổ chức) báo cáo.
g) Nêu lí do, sự việc và các kết quả đã làm được.
h) Chữ kí và họ tên người báo cáo.
 
3. Lưu ý:
a) Tên văn bản cần viết chữ in hoa, khổ chữ to.
b) Trình bày văn bản báo cáo cần sáng sủa, cân đối: các phần quốc hiệu và tiêu ngữ, tên văn bản, nơi nhận và nội dung báo cáo, mỗi phần cách nhau 2-3 dòng; không viết sát lề giấy, không để phần trên và phần dưới trang giấy có khoảng trống quá lớn.
c) Tên người (tổ chức) báo cáo, nơi nhận báo cáo và nội dung báo cáo là những mục cần chú ý trong loại văn bản này
 
 
d) Các kết quả bao giờ cũng được nêu rõ ràng với các số liệu chi tiết, cụ thể, tránh tình trạng nói chung chung.
 
III. Luyện tập
 
1. Sưu tầm và giới thiệu trước lớp một văn bản báo cáo (chỉ ra các nội dung, hình thức, phần, mục được trình bày trong văn bản đó).
 
2. Nêu và phân tích các lỗi cần tránh khi viết một văn bản báo cáo.
Lời giải:

I. Đặc điểm của văn bản báo cáo

Câu 1 trang 133 - SGK Ngữ văn 7 tập 2: Đọc các văn bản trong SGK (trang 133)

Câu 2 trang 134 - SGK Ngữ văn 7 tập 2: Trả lời câu hỏi:

a) Viết báo cáo để làm gì?

b) Báo cáo cần phải chú ý những yêu cầu gì về nội dung và hình thức trình bày?
c) Em đã viết báo cáo lần nào chưa? Hãy dẫn ra một số trường hợp cần viết báo cáo trong sinh hoạt và học tập ở trường, lớp em.3. Trong các tình huống sau đây, tình huống nào phải viết báo cáo?
Trả lời:
a) Viết báo cáo để tổng hợp trình bày về tình hình, sự việc và các kết quả đạt được của một cá nhân hay một tập thể.
b) Báo cáo cần phải chú ý những yêu cầu sau:
+ Về hình thức trình bày: trang trọng, rõ ràng và sáng sủa theo một số quy định sẵn.
+ Về nội dung: không nhất thiết phải trình bày đầy đủ tất cả nhưng cần chú ý các mục sau: Báo cáo với ai? Báo cáo về việc gì? Kết quả như thế nào?
c) Một số trường hợp cần viết báo cáo:
+ Lớp trưởng báo cáo kết quả xếp loại thi đua của lớp trong tháng.+ Bí thư báo cáo về buổi sinh hoạt chi đoàn của lớp+ Tình hình học tập của lớp khi kết thúc năm học.
 
II. Cách làm văn bản báo cáo
Câu 1 trang 134 - SGK Ngữ văn 7 tập 2: Tìm hiểu cách làm văn bản báo cáo:
a) Hãy đọc hai văn bản báo cáo trên và xem các mục trong văn bản được trình bày theo thứ tự nào. Cả hai văn bản có những điểm gì giống nhau và khác nhau?
Những phần nào là quan trọng, cần chú ý trong cả hai văn bản báo cáo?
 
 
(Gợi ý: Muốn xác định được cần trả lời một số câu hỏi: Báo cáo với ai? Ai báo cáo? Báo cáo về vấn đề gì? Báo cáo để làm gì?)
b) Từ hai văn bản trên, hãy rút ra cách làm một văn bản báo cáo.
 
Trả lời:
a) Các mục trong cả hai văn bản báo cáo được trình bày theo thứ tự:
+ (1) Quốc hiệu và tiêu ngữ
+ (2) Địa điểm, ngày tháng làm báo cáo
+ (3) Tên văn bản: Báo cáo về nội dung gì
+ (4) Nơi nhận báo cáo
+ (5) Người (tổ chức) báo cáo
+ (6) Nêu sự việc, lí do và kết quả đã làm được
+ (7) Chữ kí và họ tên người báo cáo– Hai văn bản báo cáo trên giống nhau về cách trình bày các mục và khác nhau ở nội dung cụ thể.– Những mục quan trọng, cần chú ý trong hai câu văn bản báo cáo trên là: (3), (4), (5), (6).b) Cách làm một báo cáo là tuân thủ theo 7 mục như câu a, và cần lưu ý:– Trình bày cần trang trọng, rõ ràng và sáng sủa.– Nội dung không nhất thiết phải trình bày đầy đủ tất cả, nhưng cần chú ý các mục (5), (4), (3), (6).

Câu 2 trang 135 - SGK Ngữ văn 7 tập 2:  Dàn mục một văn bản báo cáo:
 
Một văn bản báo cáo cần có các mục sau đây:
a) Quốc hiệu và tiêu ngữ:
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
b) Địa điểm và ngày tháng làm giấy báo cáo.
c) Tên văn bản: Báo cáo về…
d) Nơi nhận báo cáo.
e) Người (tổ chức) báo cáo.
g) Nêu lí do, sự việc và các kết quả đã làm được.
h) Chữ kí và họ tên người báo cáo.

 
Câu 3 trang 135 - SGK Ngữ văn 7 tập 2: 
 
 Lưu ý:
a) Tên văn bản cần viết chữ in hoa, khổ chữ to.
b) Trình bày văn bản báo cáo cần sáng sủa, cân đối: các phần quốc hiệu và tiêu ngữ, tên văn bản, nơi nhận và nội dung báo cáo, mỗi phần cách nhau 2-3 dòng; không viết sát lề giấy, không để phần trên và phần dưới trang giấy có khoảng trống quá lớn.
c) Tên người (tổ chức) báo cáo, nơi nhận báo cáo và nội dung báo cáo là những mục cần chú ý trong loại văn bản này
 
 
d) Các kết quả bao giờ cũng được nêu rõ ràng với các số liệu chi tiết, cụ thể, tránh tình trạng nói chung chung.
 
III. Luyện tập

 
Câu 1 trang 136 - SGK Ngữ văn 7 tập 2:  Sưu tầm và giới thiệu trước lớp một văn bản báo cáo (chỉ ra các nội dung, hình thức, phần, mục được trình bày trong văn bản đó).
 
Học sinh tự sưu tầm

 
Câu 2 trang 136 - SGK Ngữ văn 7 tập 2: Nêu và phân tích các lỗi cần tránh khi viết một văn bản báo cáo.

Các lỗi cần tránh khi viết văn bản báo cáo:
– Báo cáo sai nội dung, thiếu sự việc.
– Sai chính tả, thiếu các mục, phần.
– Trình bày rườm rà, dài dòng : Báo cáo cần trình bày sáng sủa, sạch sẽ, đủ nội dung chính…