Soạn bài Đức tính giản dị của Bác Hồ

1. Nêu luận điểm chính của toàn bài trong đoạn mở đầu. Để làm rõ đức tính giản dị của Bác Hồ, tác giả đã chứng minh ở những phương diện nào trong đời sống và con người của Bác?


2. Tìm hiểu trình tự lập luận của tác giả trong bài và trên cơ sở đó, nêu bố cục của bài văn.


3. Đọc đoạn văn từ “Con người của Bác” đến “Nhất, Định, Thắng, Lợi!” và nhận xét về nghệ thuật chứng minh của tác giả ở đoạn văn này. Những chứng cứ ở đoạn này có giàu sức thuyết phục không? Vì sao?


4. “Bác Hồ sống đời sống giản dị, thanh bạch như vậy, bởi vì Người sống sôi nổi, phong phú đời sống và cuộc đấu tranh gian khổ và ác liệt của quần chúng nhân dân. Đời sống vật chất giản dị càng hòa hợp với đời sống tâm hồn phong phú, với những tư tưởng, tình cảm, những giá trị tinh thần cao đẹp nhất”. Trong đoạn văn trên, tác giả đã dùng những phép lập luận nào để người đọc hiểu sâu sắc hơn về đức tính giản dị của Bác?


5. Theo em, đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của bài văn này là gì?

Lời giải:
I. Đọc – hiểu văn bản:
 
Câu 1:
* Luận điểm chính của toàn bài trong đoạn mở đầu: “Sự nhất quán giữa hoạt động chính trị và đời sống bình thường của Bác”.
* Tác giả đã chứng minh sự giản dị của Bác ở những phương diện:
- Bữa ăn hằng ngày
- Nhà ở
- Việc làm
- Lời nói, bài viết.
 
Câu 2:
 
Trình tự lập luận của bài:
– Phần đầu: Sự giản dị của Bác thể hiện ở bữa ăn, căn nhà, lối sống
– Phần tiếp: Đưa ra các luận cứ chứng minh nhận định trên
+ Bữa ăn thanh đạm
+ Căn nhà đơn sơ, gần gũi thiên nhiên
+ Công việc bận rộn nhưng Bác không muốn làm phiền ai
+ Giản dị trong lời nói bài viết
 
Câu 3:
 
Nhận xét nghệ thuật chứng minh của tác giả trong đoạn văn “Con người của Bác…Nhất, Định, Thắng, Lợi”:
- Nghệ thuật chứng minh: tác giả đưa ra hệ thống luận cứ toàn diện, dẫn chứng cụ thể, xác thực và phong phú.
- Những chứng cứ ở đoạn này giàu sức thuyết phục vì hệ thống luận cứ toàn diện: từ bữa ăn, nhà ở, việc làm đến cách nói, cách viết. Điều này cho thấy, tác giả đã có thời gian sống gần Bác , có mối quan hệ gần gũi mới viết được một cách xác thực như vậy.
 
Câu 4:
 
Tác giả giải thích, bình luận  về đfức tính giản dị của Bác Hồ. Đó là sự giản dị về đời sống vật chất là bởi Bác Hồ sống phong phú đời sống tinh thần  và cuộc đấu tranh sôi nổi của quần chúng.  Sự giản dị về vật chất  càng làm nổi bật sự phong phú  về đời sống tinh thần, trong tâm hồn, tình cảm.
 
Bác Hồ sống đời sống giản dị…cao đẹp nhất”:
 
Tác giả đã sử dụng những phép lập luận:
     - Giải thích: “bởi vì Người sống sôi nổi, phong phú…”
     - Bình luận: “Đời sống vật chất giản dị…cao đẹp nhất”.
 
Câu 5:
 
Đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của bài viết này là:
- Luận điểm ngắn gọn, tập trung
- Luận cứ xác đáng, toàn diện
- Luận chứng phong phú, cụ thể.
 
II. LUYỆN TẬP:
 
Câu 1:
 
Một số ví dụ về sự giản dị trong đời sống và trong thơ văn của Bác.
 
Sáng ra bờ suối tối vào hang
Cháo bẹ, rau măng vẫn sẵn sàng
Bàn đá chông chênh dịch sử Đảng
Cuộc đời cách mạng thật là sang”.
                         (Tức cảnh Pác Bó).
Cảnh rừng Việt Bắc thật là hay
Vượn hót chim kêu suốt cả ngày."
 
Bác chúc Tết nhân dân năm 1968:
 
Không cỏ việc khó
Chí sự lòng không bền
Đào núi và lấp biển
Quyết chí ắt làm nên.
                            
 
Câu 2:
 
Đức tính giản dị là đơn giản một cách tự nhiên trong cách sống, trong việc diễn đạt câu từ dễ hiếu, không rắc rối.
Giản dị là nét đẹp của một nhân cách lớn. Nó biểu hiện đức tính khièm tốn mà vĩ đại. Chúng ta phải luôn rèn luyện cho minh lố sống và cách viết giản dị. Đó là sự rèn luyện về nhân cách.
Phải bền bỉ và phải có ý thức cao chúng ta mới đạt được sự giản dị.
Chỉ có giản dị chúng ta mới hòa đồng và khiến mọi người nể phục yêu thương.