Soạn bài Chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

I. Câu chủ động và câu bị động
 
Xác định chủ ngữ của mỗi câu sau:
a) Mọi người yêu mến em.
b) Em được mọi người yêu mến.
 
II. Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
 
1. Em sẽ chọn câu (a) hay (b) để điền vào chỗ có dấu ba chấm trong đoạn trích dưới đây:
Thủy phải xa lớp ta, theo mẹ về quê ngoại.
Một tiếng “ồ” nổi lên kinh ngạc. Cả lớp sững sờ. Em tôi là chi đội trưởng, là “vua toán” của lớp từ mấy năm nay… , tin này chắc làm cho bạn bè xao xuyến.
(Theo Khánh Hoài)
a) Mọi người yêu mến em.
b) Em được mọi người yêu mến.
 
2. Giải thích vì sao em chọn cách viết như trên.
 
III. Luyện tập
 
 Tìm câu bị động trong các đoạn trích dưới đây. Giải thích vì sao tác giả chọn cách viết như vậy.
 
Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm.
(Hồ Chí Minh)
Người đầu tiên chịu ảnh hưởng thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ. Những bài thơ có tiếng của Thế Lữ ra đời từ đầu năm 1933 đến 1934. Giữa lúc người thanh niên Việt Nam bấy giờ ngập trong quá khứ đến tận cổ thì Thế Lữ đưa về cho họ cái hương vị phương xa. Tác giả “Mấy vần thơ” liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ.
(Theo Hoài Thanh)
Lời giải:
I. Câu chủ động và câu bị động
 
Câu 1: Xác định chủ ngữ của mỗi câu sau:
a) Mọi người yêu mến em.
b) Em được mọi người yêu mến.
 
Trả lời:
Xác định chủ ngữ của mỗi câu sau:
a) Mọi người yêu mến em.
CN: Mọi người
VN: yêu mến em.
b) Em được mọi người yêu mến.
CN: Em
VN: được mọi người yêu mến.
 
Câu 2: Ý nghĩa của chủ ngữ trong các câu trên khác nhau như thế nào?
 
Trả lời:
Ý nghĩa của chủ ngữ:
– Ở câu a: chủ ngữ – thực hiện hành động muốn hướng đến người khác – câu chủ động.
– Ở câu b: chủ ngữ – được hành động của người khác hướng tới – câu bị động.
  Soạn bài – Văn bản (tiếp theo)
 
II –  Mục đích của việc chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
 
Câu 1: Em sẽ chọn câu (a) hay (b) để điền vào chỗ có dấu ba chấm trong đoạn trích dưới đây:
 
– Thủy phải xa lớp ta, theo mẹ về quê ngoại.
Một tiếng “ồ” nổi lên kinh ngạc. Cả lớp sững sờ. Em tôi là chi đội trưởng, là “vua toán” của lớp từ mấy năm nay… , tin này chắc làm cho bạn bè xao xuyến.
(Theo Khánh Hoài)
a) Mọi người yêu mến em.
b) Em được mọi người yêu mến.
 
Trả lời:
Chọn câu b: Em được mọi người yêu mến.
 
Câu 2: Giải thích vì sao em chọn cách viết như trên.
 
Trả lời:
Cả đoạn văn sẽ liền mạch thống nhất nếu có (b) điền vào dấu chỗ trống (...) Câu trên “Em tôi là ”... gắn liền mạch với “em được ... ”
Ý nghĩa của câu (b) là mọi người đều hướng tới “em”. Nó rất phù hợp với việc "Cả lớp sững sờ”, “bạn bè xao xuyến”.
 
III. Luyện tập 
 
Câu hỏi: Tìm câu bị động trong các đoạn trích dưới đây. Giải thích vì sao tác giả chọn cách viết như vậy.
– Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy. Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm.
(Hồ Chí Minh)
Người đầu tiên chịu ảnh hưởng thơ Pháp rất đậm là Thế Lữ. Những bài thơ có tiếng của Thế Lữ ra đời từ đầu năm 1933 đến 1934. Giữa lúc người thanh niên Việt Nam bấy giờ ngập trong quá khứ đến tận cổ thì Thế Lữ đưa về cho họ cái hương vị phương xa. Tác giả “Mấy vần thơ” liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ.
(Theo Hoài Thanh)
 
Trả lời:
Các câu bị động là :
a) Có khi được trưng bày trong tủ kính … trong hòm.
b) Tác giả “Mấy vần thơ” liền được tôn làm đương thời đệ nhất thi sĩ.
 
Tác giả chọn cách viết như vậy vì : Vừa tạo được sự đa dạng trong các kiểu câu lại tạo sợi dây liên kết logic mạch lạc chặt chẽ giữa các câu trong đoạn.
+ Mở rộng xem đầy đủ