Soạn bài Ôn tập tác phẩm trữ tình Tiếp theo
1. Nguyễn Trãi có những câu thơ như sau:
– Suốt ngày ôm nỗi ưu tư
Đêm lạnh quàng chăn ngủ chẳng yên.
– Bui một tấc lòng ưu ái cũ
Đêm ngày cuồn cuộn nước triều đông.
Đêm lạnh quàng chăn ngủ chẳng yên.
– Bui một tấc lòng ưu ái cũ
Đêm ngày cuồn cuộn nước triều đông.
Em hãy nói rõ nội dung trữ tình và hình thức thể hiện của những câu thơ đó.
2. So sánh tình huống thể hiện tình yêu quê hương và cách thể hiện tình cảm đó qua hai bài thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh và Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê.
3.* So sánh bài Đêm đỗ thuyền ở Phong Kiều (phần Đọc thêm, Bài 9) với bài Rằm tháng giêng về hai vấn đề: cảnh vật được miêu tả và tình cảm được thể hiện.
4. Đọc kĩ lại ba bài tùy bút trong Bài 14, 15. Hãy lựa chọn những câu mà em cho là đúng:
a) Tùy bút có nhân vật và cốt truyện.
b) Tùy bút không có cốt truyện và có thể không có nhân vật.
c) Tùy bút sử dụng nhiều phương thức (tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, lập luận) nhưng biểu cảm là phương thức chủ yếu.
d) Tùy bút thuộc loại tự sự.
e) Tùy bút có những yếu tố gần với tự sự nhưng chủ yếu thuộc loại trữ tình.
Lời giải:
Câu 1. Nội dung trữ tình của những câu thơ Nguyễn Trãi là tấm lòng ưu ái lo cho nước, thương yêu dân của tác giả.
Hình thức thể hiện ở đây là thông qua miêu tả tự sự và lối ẩn dụ.
Câu 2. So sánh
– Tình huống thể hiện tình yêu quê hương:
+ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh, ở xa xứ, trông trăng nhớ quê.
+ Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê: về lại quê nhà. Tình cảm quê hương thể hiện ở thái độ đau xót, ngậm ngùi kín đáo trước những thay đổi của quê nhà.
– Cách thể hiện:
+ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh: Tình quê hương được khách quan hóa, hiển hiện thành hành động “vọng”, “cử” “đê”.
+ Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê: Biểu cảm qua tự sự và miêu tả.
Câu 3. So sánh bài Đêm đỗ thuyền ở Phong Kiều với bài Rằm tháng giêng:
| Đêm đỗ thuyền Phong Kiều | Rằm tháng giêng |
| Giống nhau: Sự hòa hợp giữa thiên và con người (đều có trăng, thuyền, nước trên sông) | |
| Khác nhau: | |
Bài thơ gợi lên một bức tranh mờ ảo của sương khuya, trăng lặn, đốm lửa thuyền chài trong bản hòa tấu của tiếng chuông chùa điểm nhịp, tiếng quạ kêu. Cảm nhận mùa thu, đêm thu của người lữ thứ với nỗi sầu phân li. | Cảnh đẹp tràn ngập ánh trăng trong trẻo , bát ngát, rất bình yên. Tinh thần bình tĩnh, ung dung và tự tin của nhà thơ. Con người dù có lo cho dân cho nước nhưng vẫn khôg quên lãng vẻ đẹp của thiên nhiên. |
Câu 4. Đọc kĩ lại ba bài tùy bút trong bài 14, 15. Hãy lựa chọn những câu mà em cho là đúng:
a) Tùy bút có nhân vật và cốt truyện.
b) Tùy bút không có cốt truyện và có thể không có nhân vật.
c) Tùy bút sử dụng nhiều phương thức (tự sự, miêu tả, biểu cảm, thuyết minh, lập luận) nhưng biểu cảm là phương thức chủ yếu.
đ) Tùy bút thuộc loại tự sự.
e) Tùy bút có những yếu tố gần với tự sự nhưng chủ yếu thuộc loại trữ tình.
học sinh chọn theo suy nghĩ của mình
+ Mở rộng xem đầy đủ