Soạn bài Phương pháp tả cảnh
I - Phương pháp viết văn tả cảnh
1. Đọc ba văn bản sau (SGK - trang 45)
2. Trả lời các câu hỏi
a) Văn bản đầu miêu tả hình ảnh dượng Hương Thư, trong một chặng đường của cuộc vượt thác. Tại sao có thể nói, qua hình ảnh nhân vật, ta có thể hình dung được những nét tiêu biểu của cảnh sắc ở khúc sông có nhiều thác dữ ?
b) Văn bản thứ hai tả quang cảnh gì ? Người viết đã miêu tả cảnh vật ấy theo một thứ tự nào ?
c) Văn bản thứ ba là một bài văn miêu tả có ba phần tương đối trọn vẹn. Em hãy chỉ ra và tóm tắt các ý của mỗi phần. Từ dàn ý đó hãy nhận xét về thứ tự miêu tả của tác giả trong đoạn văn (miêu tả từ trên xuống dưới, từ xa đến gần, từ ngoài vào trong, từ khái quát đến cụ thể hay theo thứ tự thời gian ...).
II - Luyện tập phương pháp viết văn tả cảnh và bố cục bài tả cảnh
1. Nếu phải tả quang cảnh lớp học trong giờ viết bài tập làm văn thì em sẽ miêu tả như thế nào ? Hãy suy nghĩ và trả lời theo sự gợi ý sau :
a) Em sẽ quan sát và lựa chọn những hình ảnh cụ thể, tiêu biểu nào cho quang cảnh ấy ?
b) Em định miêu tả quang cảnh ấy theo thứ tự như thế nào ?
c) Hãy viết mở bài và kết bài cho bài văn này.
2. Nếu phải tả quang cảnh sân trường trong giờ ra chơi thì trong phần thân bài em sẽ miêu tả theo thứ tự nào (theo thứ tự không gian : từ xa tới gần hay theo thứ tự thời gian : trước, trong và sau khi ra chơi) ? Hãy lựa chọn một cảnh của sân trường trong giờ ra chơi ấy để viết thành một đoạn văn miêu tả.
3. Hãy đọc kĩ đoạn văn sau và rút lại thành một dàn ý. (Đoạn văn trong SGK - trang 47).
I - Phương pháp viết văn tả cảnh
Câu 1 : Đọc ba văn bản sau (SGK - trang 45)
Câu 2 : Trả lời các câu hỏi
a) Văn bản đầu miêu tả hình ảnh dượng Hương Thư, trong một chặng đường của cuộc vượt thác. Tại sao có thể nói, qua hình ảnh nhân vật, ta có thể hình dung được những nét tiêu biểu của cảnh sắc ở khúc sông có nhiều thác dữ ?
b) Văn bản thứ hai tả quang cảnh gì ? Người viết đã miêu tả cảnh vật ấy theo một thứ tự nào ?
c) Văn bản thứ ba là một bài văn miêu tả có ba phần tương đối trọn vẹn. Em hãy chỉ ra và tóm tắt các ý của mỗi phần. Từ dàn ý đó hãy nhận xét về thứ tự miêu tả của tác giả trong đoạn văn (miêu tả từ trên xuống dưới, từ xa đến gần, từ ngoài vào trong, từ khái quát đến cụ thể hay theo thứ tự thời gian ...).
Trả lời :
a) Miêu tả Dượng Hương Thư làm nổi bật cảnh thác dữ :
Ghi nhớ :- Muốn tả cảnh cần :+ Xác định được đối tượng miêu tả+ Quan sát, lựa chọn được những hình ảnh tiêu biểu+ Trình bày những điều quan sát được theo một thứ tự- Bố cục bài tả cảnh thường có ba phần :+ Mở bài : Giới thiệu cảnh được tả+ Thân bài : tập trung tả cảnh vật chi tiết theo một thứ tự+ Kết bài : thường phát biểu cảm tưởng về cảnh vật đó.
II - Luyện tập phương pháp viết văn tả cảnh và bố cục bài tả cảnh
Câu 1 : Nếu phải tả quang cảnh lớp học trong giờ viết bài tập làm văn thì em sẽ miêu tả như thế nào ? Hãy suy nghĩ và trả lời theo sự gợi ý sau :
a) Em sẽ quan sát và lựa chọn những hình ảnh cụ thể, tiêu biểu nào cho quang cảnh ấy ?
b) Em định miêu tả quang cảnh ấy theo thứ tự như thế nào ?
c) Hãy viết mở bài và kết bài cho bài văn này.
Trả lời :
Quang cảnh trong giờ viết tập làm văn
a) Những hình ảnh tiêu biểu :
- Hoạt động của cô : ghi bảng, phát đề, ...
- Hoạt động của học sinh : chuẩn bị giấy, tập trung làm bài, ...
b) Theo thứ tự thời gian :
- Bắt đầu đọc (chép, phát) đề
- Làm bài
- Chuông (trống) báo hết giờ
c) - Mở bài : Sau hồi chuông báo hết giờ ra chơi giữa buổi, không như mọi khi vẫn còn một số bạn nhởn nhơ đi vào, cả lớp đã ngồi yên lặng để chờ cô giáo. Đây là tiết kiểm tra môn văn đầu tiên ở học kì hai của chúng em.
- Kết bài : Phải nấn ná chừng hai phút sau thì cô mới thu gom được đầy đủ "tác phẩm" của chúng em. Không khi cả lớp như ong vỡ tổ. Ai cũng tranh nhau nói, mặt ai nấy đều lấm tấm mồ hôi. Đa số ai cũng làm bài tốt bởi gương mặt người bạn nào cũng rạng rỡ.
Câu 2 : Nếu phải tả quang cảnh sân trường trong giờ ra chơi thì trong phần thân bài em sẽ miêu tả theo thứ tự nào (theo thứ tự không gian : từ xa tới gần hay theo thứ tự thời gian: trước, trong và sau khi ra chơi) ? Hãy lựa chọn một cảnh của sân trường trong giờ ra chơi ấy để viết thành một đoạn văn miêu tả.
Câu 3 : Hãy đọc kĩ đoạn văn sau và rút lại thành một dàn ý. (Đoạn văn trong SGK - trang 47).
Dàn ý