Soạn bài Cô Tô

I. Đọc - Hiểu văn bản

Câu 1 : Bài văn có thể chia làm mấy đoạn ? Nội dung chính của mỗi đoạn là gì ?

- Đoạn 1 : Từ đầu đến "mùa sóng ở đây" : Toàn cảnh đảo Cô Tô sau cơn bão.

- Đoạn 2 : Tiếp đến "là là nhịp cánh" : Miêu tả cảnh mặt trời lên trên biển.

- Đoạn 3 : Còn lại : Sinh hoạt của những ngư dân quanh các giếng nước ngọt.

Câu 2 : Vẻ đẹp trong sáng của đảo Cô Tô sao khi trận bão đi qua đã được miêu tả như thế nào ? Em hãy tìm và nhận xét những từ ngữ ( đặc biệt là tính từ ), hình ảnh diễn tả vẻ đẹp ấy trong đoạn đầu của bài.

Vẻ đẹp trong sáng của đảo Cô Tô sau trận bão :

- Không gian : trong trẻo, sáng sủa

- Thời gian : Sau một trận giông bão

- Bầu trời trong sáng ...

- Cây trên đảo thêm xanh mượt, nước bể lại làm biếc đậm đà.

- Cát lại vàng ròn.

- Lưới càng thêm nặng mẻ.

- Những từ ngữ rất gợi tả cho thấy màu trắng trong sáng, khung cảnh bao la, vẻ đẹp tươi ngời của đảo Cô Tô. Mở đầu bài ký ta bắt gặp sự sống trong dạng thể vừa rất quen vừa mới sinh nở, rất lạ. 

Câu 3 : Đoạn tả cảnh mặt trời mọc trên biển ( từ Mặt trời lại rọi lên ngày thứ sáu đến Một con hải âu bay ngang, là là nhịp cánh ) là một bức tranh rất đẹp. Em hãy tìm những từ chỉ hình dáng, màu sắc, những hình ảnh mà tác giả đã dùng để vẽ nên cảnh đẹp rực rỡ ấy. Nhận xét về những hình ảnh so sánh mà tác giả dùng ở đây ?

Đoạn tả cảnh mặt trời mọc trên biển là một bức tranh rất đẹp, được tác giả thể hiện qua những từ ngữ chỉ hình dáng, màu sắc và những hình ảnh so sánh (chân trời, ngấn bể sạch như tấm kính lau hết mây hết bụi ; mặt trời nhú lên dần dần, .. ; tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả trứng thiên nhiên đầy đặn ; Quả trứng hồng hào thăm thẳm và đường bệ đặt lên một mâm bạc đường kính mâm rộng bằng cả một cái chân trời màu ngọc trai nước biển hửng hồng ; Y như một mâm lễ phẩm) ... Qua cách chọn lọc chính xác các từ ngữ, những hình ảnh so sánh trên đây thật rực rỡ, tráng lệ. Với tài năng quan sát và miêu tả tinh tế của tác giả, cảnh mặt trời mọc ở Cô Tô được thể hiện trong một khung cảnh rộng lớn bao la, đồng thời thể hiện niềm giao cảm hân hoan giữa con người và vũ trũ.

Câu 4 : Cảnh sinh hoạt và lao động của người dân trên đảo đã được miêu tả qua những chi tiết, hình ảnh nào trong đoạn cuối bài văn ? Em có cảm nghĩ gì về cảnh ấy ?

Trong đoạn cuối, cảnh sinh hoạt và lao động của người dân trên đảo được miêu tả qua những chi tiết, hình ảnh :

- Quanh giếng nước ngọt : vui như một cái bến và đậm đà mát nhẹ hơn mọi cái chợ trong đất liền. (Sử dụng hình ảnh so sánh)

- Chỗ bãi đá : bao nhiêu là thuyền của hợp tác xã đang mở nắp sạp ... (Sử dụng lượng từ không xác định)

- Thùng gỗ, những cong và những ang nối tiếp đi đi về về. (Sử dụng liên từ và điệp từ)

Đáng lưu ý là hình ảnh người anh hùng lao động Châu Hòa Mãn đi quảy nước cùng mọi người, hòa lẫn vào không khí náo nức khẩn trương của một chuyến ra khơi. Hình ảnh đầy chất thơ về người mẹ trẻ địu con đã truyền cho độc giả hơi ấm nóng của sự sống, của tình yêu với con người.

II - Luyện tập 

Câu 1 : Em hãy viết một đoạn văn tả cảnh mặt trời mọc (trên biển, trên sông, trên núi hay ở đồng bằng) mà em đã quan sát được.

Có thể tham khảo đoạn văn sau :

Bình minh trên biển vô cùng rực rỡ, tráng lệ. Phóng tầm mắt ra xa, nước bốn bề mênh mông một màu xanh lục, những con sóng nhẹ nhàng vỗ vào bờ cát mơn man. Mặt trời tròn vành vạnh từ từ nhô mình lên khỏi mặt biển còn đang ngái ngủ, làm lóng lánh cả một vùng nước bạc. Trong ánh nắng dịu dàng buổi sớm mai, những làn hơi sương mỏng trên mặt biển dần tan ra, lộ rõ vẻ đẹp tinh khôi của biển. Xa xa thấp thoáng bóng những cánh chim hải âu nô đùa trên những con sóng biếc... Cảnh vật khoác lên mình bộ quần áo non tơ, mỡ màng và trong trẻo đến kì lạ.

Câu 2 : Chép lại và học thuộc đoạn văn (từ Mặt trời nhú lên dần dần đến Một con hải âu bay ngang, là là nhịp cánh).

Học sinh tự thực hiện