Soạn bài Danh từ tiếp theo
I - Danh từ chung và danh từ riêng
1. Dựa vào những kiến thức đã học ở bậc Tiểu học, hãy điền các danh từ ở câu sau vào bảng phân loại :
Vua nhớ công ơn tráng sĩ, phong là Phù Đổng Thiên Vương và lập đền thờ ngay ở làng Gióng, nay thuộc xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội.
(Theo Thánh Gióng)
Bảng phân loại
| Danh từ chung | vua, .... |
| Danh từ riêng | Hà Nội, .... |
2.
Nhận xét về cách viết các danh từ riêng trong câu trên.
3. Nhắc lại các quy tắc viết hoa đã học, cho ví dụ minh họa. Cụ thể :
- Quy tắc viết hoa tên người, tên địa lí Việt Nam ;
- Quy tắc viết hoa tên người, tên địa lí nước ngoài ;
- Quy tắc viết hoa tên các cơ quan, tổ chức, các danh hiệu, giải thưởng, huân chương, ...
II - Luyện tập
1. Tìm danh từ chung và danh từ riêng trong câu sau :
Ngày xưa, / ở / miền / đất / Lạc Việt, / cứ / như / bây giờ / là / Bắc Bộ / nước / ta, / có / một / vị / thần / thuộc / nòi / rồng, / con trai / thần / Long Nữ, / tên / là / Lạc Long Quân.
(Con Rồng cháu Tiên)
2. Các từ được in đậm dưới đây có phải là danh từ riêng không ? Vì sao ?
a) Chim. Mây, Nước và Hoa đều cho rằng tiếng hót kì diệu của Họa Mi đã làm cho tất cả bừng tỉnh giấc.
(Võ Quảng)
b) Nàng Út bẽn lẽn dâng lên vua mâm bánh nhỏ.
(Nàng Út làm bánh ót)
c) [...] Khi ngựa thết ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng, cho nên làng đó về sau gọi là làng Cháy.
(Thánh Gióng)
3. Có bạn chép đoạn thơ sau đây của nhà thơ Tố Hữu mà quên viết hoa một số danh từ riêng. Em hãy viết lại các danh từ riêng ấy cho đúng.
(Đoạn thơ - SGK trang 110)
4. Chính tả (nghe - viết) : Ếch ngồi đáy giếng (cả bài)
Lời giải:
I - Danh từ chung và danh từ riêng
Câu 1 : Dựa vào những kiến thức đã học ở bậc Tiểu học, hãy điền các danh từ ở câu sau vào bảng phân loại :
Vua nhớ công ơn tráng sĩ, phong là Phù Đổng Thiên Vương và lập đền thờ ngay ở làng Gióng, nay thuộc xã Phù Đổng, huyện Gia Lâm, Hà Nội.
(Theo Thánh Gióng)
Bảng phân loại
| Danh từ chung | vua, công ơn, tráng sĩ, đền thờ, làng xã, huyện |
| Danh từ riêng | Phù Đổng Thiên Vương, Gióng, Phù Đổng, Gia Lâm, Hà Nội |
Câu 2 : Nhận xét về cách viết các danh từ riêng trong câu trên.
II - Luyện tập
Trả lời : Những danh từ riêng trong câu trên đều được viết hoa
Câu 3 : Nhắc lại các quy tắc viết hoa đã học, cho ví dụ minh họa. Cụ thể :
- Quy tắc viết hoa tên người, tên địa lí Việt Nam ;
- Quy tắc viết hoa tên người, tên địa lí nước ngoài ;
- Quy tắc viết hoa tên các cơ quan, tổ chức, các danh hiệu, giải thưởng, huân chương, ...
- Quy tắc viết hoa tên người, tên địa lí Việt Nam ;
- Quy tắc viết hoa tên người, tên địa lí nước ngoài ;
- Quy tắc viết hoa tên các cơ quan, tổ chức, các danh hiệu, giải thưởng, huân chương, ...
Trả lời :
- Đối với tên người, tên địa lí Việt Nam và tên người, tên địa lí nước ngoài phiên âm qua âm Hán Việt : viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi tiếng.
- Đối với tên người, tên địa lí nước ngoài phiên âm trực tiếp (không qua âm Hán Việt) : viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tên riêng đó ; nếu một bộ phận gồm nhiều tiếng thì giữa các tiếng cần có gạch nối.
- Tên riêng của các cơ quan, tổ chức, các giải thưởng, danh hiệu, huân chương, ... thường là một cụm từ. Chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo thành cụm từ này đều được viết hoa.
Ghi nhớ :- Danh từ chỉ sự vật gồm danh từ chung và danh từ riêng. Danh từ chung là tên gọi một loại sự vật. Danh từ riêng là tên riêng của từng người, từng vật, từng địa phương, ...
- Khi viết danh từ riêng, ta phải viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạo thành tên riêng đó. Cụ thể :+ Đối với tên người, tên địa lí Việt Nam và tên người, tên địa lí nước ngoài phiên âm qua âm Hán Việt : viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi tiếng.+ Đối với tên người, tên địa lí nước ngoài phiên âm trực tiếp (không qua âm Hán Việt) : viết hoa chữ cái đầu tiên của mỗi bộ phận tạp thành tên riêng đó ; nếu một bộ phận gồm nhiều tiếng thì giữa các tiếng cần có gạch nối.- Tên riêng của các cơ quan, tổ chức, các giải thưởng, danh hiệu, huân chương, ... thường là một cụm từ. Chữ cái đầu của mỗi bộ phận tạo thành cụm từ này đều được viết hoa.
Câu 1 : Tìm danh từ chung và danh từ riêng trong câu sau :
Ngày xưa, / ở / miền / đất / Lạc Việt, / cứ / như / bây giờ / là / Bắc Bộ / nước / ta, / có / một / vị / thần / thuộc / nòi / rồng, / con trai / thần / Long Nữ, / tên / là / Lạc Long Quân.
(Con Rồng cháu Tiên)
Trả lời :
Câu 2 : Các từ được in đậm dưới đây có phải là danh từ riêng không ? Vì sao ?
| Danh từ chung | ngày xưa, miền, đất, bây giờ, vị thần, nòi, rồng, nước, thần, nòi, rồng, con trai, tên |
| Danh từ riêng | Lạc Việt, Long Nữ, Bắc Bộ, Lạc Long Quân |
Câu 2 : Các từ được in đậm dưới đây có phải là danh từ riêng không ? Vì sao ?
a) Chim. Mây, Nước và Hoa đều cho rằng tiếng hót kì diệu của Họa Mi đã làm cho tất cả bừng tỉnh giấc.
(Võ Quảng)
b) Nàng Út bẽn lẽn dâng lên vua mâm bánh nhỏ.
(Nàng Út làm bánh ót)
c) [...] Khi ngựa thết ra lửa, lửa đã thiêu cháy một làng, cho nên làng đó về sau gọi là làng Cháy.
(Thánh Gióng)
Trả lời :
Những từ in đậm trong các câu dưới đây đều là danh từ riêng.
a) Chúng đã được nhân hóa và trở thành các cá thể được gọi tên.
b) Nàng Út vừa là người con gái cuối trong gia đình nhưng ở đây lại dùng để gọi tên nàng.
c) "Gọi là làng Cháy" thì "Cháy" trở thành tên của ngôi làng.
Câu 3 : Có bạn chép đoạn thơ sau đây của nhà thơ Tố Hữu mà quên viết hoa một số danh từ riêng. Em hãy viết lại các danh từ riêng ấy cho đúng.
(Đoạn thơ - SGK trang 110)
Trả lời :
Trả lời :
Các danh từ riêng bạn đó đã quên viết hoa là :
Tiền Giang, Hậu Giang, Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Tháp, Pháp, Khánh Hòa, Phan Rang, Phan Thiết, Tây Nguyên, Công Tum, Đắc Lắc, Trung, Sông Hương, Bến Hải, Cửa Tùng, Việt Nam, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Câu 4 : Chính tả (nghe - viết) : Ếch ngồi đáy giếng (cả bài)
Học sinh tự thực hiện
+ Mở rộng xem đầy đủ