Soạn bài Con hổ có nghĩa
1. Văn bản này thuộc thể loại văn gì ? Có mấy đoạn ? Mỗi đoạn nói gì ?
2. Với văn bản này, biện pháp nghệ thuật cơ bản, bao trùm được sử dụng là biện pháp gì ? Tại sao lại dựng lên chuyện "Con hổ có nghĩa" mà không phải là "Con người có nghĩa" ?
3. Chuyện gì đã xảy ra giữa bà đỡ Trần (người huyện Đông Triều) với con hổ thứ nhất và giữa bác tiều (ở huyện Lạng Giang) với con hổ thứ hai ? Trong mỗi chuyện, chi tiết nào em cho là thú vị ? Chuyện con hổ với bác tiều so với chuyện con hổ với bà đỡ Trần có thêm ý nghĩa gì ?
4. Truyện Con hổ có nghĩa đề cao, khuyến khích điều gì cần có trong cuộc sống con người ?
I. Đọc - Hiểu văn bản
Câu 1 : Văn bản này thuộc thể loại văn gì ? Có mấy đoạn ? Mỗi đoạn nói gì ?
- Văn bản này thuộc thể loại văn xuôi, đây là loại truyện trung đại Việt Nam
- Truyện có 2 đoạn :
+ Đoạn 1 nói về việc con hổ có nghia với bà đỡ
+ Đoạn 2 nói về việc con hổ có nghĩa với người tiều phu.
Câu 2 : Với văn bản này, biện pháp nghệ thuật cơ bản, bao trùm được sử dụng là biện pháp gì ? Tại sao lại dựng lên chuyện "Con hổ có nghĩa" mà không phải là "Con người có nghĩa" ?
- Biện pháp nghệ thuật cơ bản, bao trùm được sử dụng là nhân hóa.
- Dùng chuyện một loài vật hung dữ, chuyên ăn thịt người mà còn biết coi trọng nghĩa tình, mục đích là tác giả muốn người đọc so sánh với con người, để con người sống có nghĩa trước sau với nhau.
Câu 3 : Chuyện gì đã xảy ra giữa bà đỡ Trần (người huyện Đông Triều) với con hổ thứ nhất và giữa bác tiều (ở huyện Lạng Giang) với con hổ thứ hai ? Trong mỗi chuyện, chi tiết nào em cho là thú vị ? Chuyện con hổ với bác tiều so với chuyện con hổ với bà đỡ Trần có thêm ý nghĩa gì ?
- Chuyện xảy ra giữa bà đỡ Trần với con hổ thứ nhất là chuyện đỡ đẻ. Hổ cái đẻ khó. Hổ đực đi đón bà đỡ Trần, nhỏ nước mắt cầu xin bà giúp đỡ. Bà đỡ Trần đã giúp hổ cái đẻ được và hổ đực vui mừng đào bạc lên cảm ơn bà, lại đưa bà ra tận cửa rừng.
- Con hổ thứ hai thì bị hóc xương bò. Bác tiều liền giúp móc xương ra. Hổ bắt nai về tạ ơn. Khi bác mất, hổ về viếng. Khi làm giỗ, hổ mang lễ về cho gia đình.
- Chi tiết bà đỡ Trần giúp hổ cái sinh con, hổ đực vui mừng, tạ ơn bà là chi tiết thú vị. Với con hổ thứ hai, nó nghe lời bác tiều " nằm phục xuống, há miệng nhìn bác tiều ra dáng cầu cứu" là chi tiết hay.
- Con hổ thứ hai không chỉ trả ơn một lần. Khi ân nhân chết, nó còn về để viếng. Rồi sau đó còn tiếp tục mang lễ vật về làm giỗ. Câu chuyện này nhấn mạnh ý nghĩa của tư tưởng ân nghĩa. Trả nghĩa suốt đời.
Câu 4 : Truyện Con hổ có nghĩa đề cao, khuyến khích điều gì cần có trong cuộc sống con người ?
Truyện Con hổ có nghĩa đề cao, khuyến khích cách sống nghĩa tình trong cuộc sống của con người. Làm người phải biết giúp đỡ lẫn nhau khi hoạn nạn. Và người được giúp đỡ phải biết ghi nhớ ơn nghĩa, biết báo đáp ơn nghĩa cho ân nhân của mình.
II. Luyện tập
Em hãy kể về một con chó có nghĩa với chủ. Nếu chưa biết để kể thì hãy nhờ bố mẹ hoặc ai đó kể cho nghe và từ đó viết vài lời cảm nghĩ.
Học sinh tự thực hiện