Soạn bài Chữa lỗi về chủ ngữ và vị ngữ tiếp theo

I - Câu thiếu cả chủ ngữ lẫn vị ngữ

Chỉ ra chỗ sai trong những câu dưới đây và nêu lên cách chữa :

a) Mỗi khi đi qua cầu Long Biên.

b) Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay lao động của mình, chỉ trong vòng sáu tháng.

Lỗi sai trong những câu dưới đây là :

- Cả 2 câu a và b đều mới là trạng ngữ, còn thiếu  cả chủ ngữ và vị ngữ. Cách chữa ở đây là ta cần thêm chủ ngữ và vị ngữ cho từng câu để được câu hoàn chỉnh.

- Cách chữa :

+ Câu a : Mỗi khi đi qua cầu Long Biên, tôi hay nhớ lại những kỉ niệm ngày xưa.

+ Câu b : Bằng khối óc sáng tạo và bàn tay lao động của mình, chỉ trong vòng sáu tháng, chúng tôi đã hoàn thành kế hoạch.

II - Câu sai về quan hệ ngữ nghĩa giữa các thành phần câu

Câu 1 : Cho biết mỗi bộ phận in đậm trong câu sau nói về ai.

Hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mày nảy lửa, ta thấy dượng Hương Thư ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh, hùng vĩ.

Phần in đậm “Hàm răng ... nảy lửa” nói về hành động dượng Hương Thư, còn chữ “ta” in đậm nói về người viết, người cảm nhận.

Câu 2 : Câu trên sai như thế nào ? Nêu cách chữa lỗi.

- Câu trên sai khi đặt nhầm vị trí của vị ngữ lên đầu câu, người đọc dễ hiểu nhầm thành đặc điểm, hoạt động của chủ ngữ “ta”.

- Cách sửa : Ta thấy Dượng Hương Thư Hai hàm răng cắn chặt, quai hàm bạnh ra, cặp mắt nảy lửa, ta thấy dượng Hương Thư ghì trên ngọn sào giống như một hiệp sĩ của Trường Sơn oai linh, hùng vĩ.

III - Luyện tập

Câu 1 : Xác định chủ ngữ và vị ngữ trong những câu sau :

a) Năm 1945, cầu được đổi tên thành cầu Long Biên.

(Theo Thúy Lan)

b) [...] Cứ mỗi lần ngẩng lên nhìn bầu trời Hà Nộ trong xanh, lòng tôi lại nhớ những năm tháng chống đế quốc Mĩ oanh liệt và oai hùng.

(Theo Thúy Lan)

c) Đứng trên cầu, nhìn dòng sông Hồng đỏ rực nước cuồn cuộn chảy với sức mạnh không gì ngăn nổi, nhấn chìm bao màu xanh thân thương, bao làng mạc trù phú đôi bờ, tôi cảm thấy chiếc cầu như chiếc võng đung đưa, nhưng vẫn dẻo dai, vững chắc.

(Theo Thúy Lan)

Chủ ngữ và vị ngữ trong từng câu :

a) - Chủ ngữ : cầu

- Vị ngữ : được đổi tên thành cầu Long Biên.

b) - Chủ ngữ : lòng tôi

- Vị ngữ : lại nhớ ... oai hùng

c) - Chủ ngữ : tôi

- Vị ngữ : cảm thấy chiếc cầu như ...vững chắc.

Câu 2 : Hãy viết thêm chủ ngữ và vị ngữ phù hợp vào những chỗ trống dưới đây để tạo thành câu hoàn chỉnh :

a) Mỗi khi tan trường ...

b) Ngoài cánh đồng, ...

c) Giữa cánh đồng lúa chín, ....

d) Khi chiếc ô tô về đến đầu làng, ...

Những vị ngữ cần điền vào chỗ trống là :

a) ba em đã chờ ngoài cổng

b) lúa đã chắc hạt

c) những con chim chiền chiện xin tha

d) bọn trẻ đã xúm lại

Câu 3. Hãy chỉ ra chỗ sai và nêu cách chữa các câu sau đây :

a) Giữa hồ, nơi có một tòa tháp cổ kính.

b) Trải qua mấy nghìn năm đấu tranh chống ngoại xâm của dân tộc ta, một dân tộc anh hùng.

c) Nhằm ghi lại những chiến công lịch sử của quân và dân Hà Nội bảo vệ cây cầu trong những năm tháng chiến tranh ác liệt.

- Cả 3 câu này đều là có chung 1 lỗi sai  đó là thiếu chủ ngữ và vị ngữ. Để câu trở thành câu hoàn chỉnh tư phải thêm vào câu bộ phận chủ người

- Chữa lại :

a) Giữa hồ, nơi có một tòa tháp cổ kính, một cụ rùa từ dưới nổi lên.

b) Trải qua mấy nghìn năm đấu tranh…anh hùng, chúng ta đã bảo vệ vững chắc nền độc lập của đất nước mình.

c) Nhằm ghi lại những chiến công…., chúng ta nên bảo vệ và gìn giữ cầu Long Biên.Nhằm ghi lại những chiến công…., chúng ta nên bảo vệ và gìn giữ cầu Long Biên.

Câu 4 : Các câu sau sai ở chỗ nào ? Nên chữa như thế nào ?

a) Cây cầu đưa những chiếc xe vận tải nặng nề vượt qua sông và bóp còi rộn vang cả dòng sông yên tĩnh.

b) Vừa đi học về, mẹ đã bảo Thúy sang đón em. Thúy cất vội cặp sách rồi đi ngay.

c) Khi em đến cổng trường thì Tuấn gọi em và được bạn ấy cho một cây bút mới.

Câu a :

- Sử dụng sai và thừa quan hệ từ “và”.

- Sửa : Cây cầu đưa những chiếc xe vận tải nặng nề vượt qua sông, nó bóp còi rộn vang cả dòng sông yên tĩnh.

Câu b :

- Phần vị ngữ được đặt sai vị trí.

- Sửa : Thúy vừa đi học về, mẹ đã bảo sang đón em.

Câu c : 

- Thiếu chủ ngữ.

- Sửa : Khi em đến cổng trường thì Tuấn gọi em và em được bạn ấy cho một cây bút mới.