Soạn bài Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự

c) Tên (nhan đề) của bài văn thể hiện chủ đề của bài văn. Cho các nhan đề sau, em hãy chọn nhan đề nào thích hợp và nêu lí do :

- Tuệ Tĩnh và hai người bệnh

- Tấm lòng thương người của thầy Tuệ Tĩnh

- Y đức của Tuệ Tĩnh

Em có thể đặt tên khác cho bài văn trên không ?

- Nhan đề thứ ba là bao quát, là đầy đủ và thể hiện đúng chủ đề của văn bản nhất đó là thái độ của danh y Tuệ Tĩnh đối với 2 người bệnh.

- Có thể đặt nhan đề truyện như sau :

+ Hết lòng vì người bệnh

+ Người thầy thuốc có tấm lòng vàng

d) Các phần Mở bài, Thân bài, Kết bài trên đây thực hiện những yêu cầu gì của bài văn tự sự ?

Ghi nhớ :

- Chủ đề là vấn đề chủ yếu mà người viết muốn đặt ra trong văn bản.

- Dàn bài bài văn tự sự thường gồm có ba phần :

+ Phần mở bài ; giới thiệu chung về nhân vật và sự việc

+ Phần thân bài : kể diễn biến của sự việc

+ Phần kết bài : kể kết cục của sự việc

Câu 1. Đọc truyện sau đây và trả lời câu hỏi :

Phần thưởng

Một người nông dân tìm được một viên ngọc quý liền muốn đem dâng tiến nhà vua.

Ông ta tìm đến cung điện và nhờ các quan trong triều bảo làm cách làm gặp được nhà vua. Một trong các quan hỏi ông ta cần gặp vua để làm gì. Người nông dân bèn kể lại chuyện muốn dâng vua viên ngọc quý.

Vị quan nọ bảo :

- Được, tôi sẽ đưa ạm vào gặp nhà vua với điều kiện anh phải chia cho tôi một nửa phần thưởng của nhà vua. Nếu không thì thôi !

Người nông dân đồng ý, và viên quan nọ liền dẫn ông ta vào cung vua. Vua cầm lấy viên ngọc và bảo :

- Thế anh muốn ta thưởng cho anh cái gì bây giờ ?

Người nông dân bèn thưa :

- Xin bệ hạ hãy thưởng cho hạ thần năm mươi roi, hạ thần không muốn gì hơn cả. Chỉ có điều là hạ thần đã đồng ý chia cho viên quan đã đưa thần vào đây một nửa số phần thưởng của bệ hạ. Vậy xin bệ hạ hãy thưởng cho mỗi người hai mươi nhăm roi.

Nhà vua bật cười, đuổi tên cận thần ra và thưởng cho người nông dân một nghìn rúp.

(Lép tôn-xtôi, Vũ Văn Tôn dịch)

Câu hỏi :

a) Chủ đề của truyện này nhằm biểu dương và chế giễu điều gì ? Sự việc nào thể hiện tập trung cho chủ đề ? Hãy gạch dưới câu văn thể hiện sự việc đó.

Chủ đề của truyện này nhắm :

- Biểu dương sự thẳng thắn, thật thà và không tham của cải vàng bạc của người dân lao động.

- Phê phán, chế giễu thói tham lam, ích kỉ của bọn quan lại trong triều.

- Sự việc tập trung thể hiện chủ đề là người nông dân xin vua thưởng roi.

- Câu văn thể hiện việc này là : "Xin bệ hạ thưởng cho hạ thần năm mươi roi...".

b) Hãy chỉ ra ba phần : Mở bài, Thân bài, Kết bài.

c) Truyện này với truyện về Tuệ Tĩnh có gì giống nhau về bố cục và khác nhau về chủ đề ?

d) Sự việc trong Thân bài thú vị ở chỗ nào ?

Nói tới thưởng, người ta không thể nghĩ là dùng hình phạt để ban thưởng. Đó là điểm thú vị. Tên quan không ngờ người nông dân lại xin "sự ban ơn" oái oăm như vậy để trừng trị hắn.

Câu 2. Đọc lại các bài Sơn Tinh, Thủy Tinh và Sự tích Hồ Gươm xem cách mở bài đã giới thiệu rõ câu chuyện sắp xảy ra chưa và kết bài đã kết thúc câu chuyện như thế nào ?