Soạn bài Thuốc Lỗ Tấn
1. Hình tượng chiếc bánh bao tẩm máu người mang ý nghĩa gì?
2. Hình tượng người cách mạng Hạ Du hiện lên như thế nào? Qua cuộc bàn luận trong quán trà về Hạ Du, Lỗ Tấn muốn nói lên điều gì?
3. Không gian nghệ thuật của truyện là tù hãm, ẩm mốc, bế tắc, nhưng thời gian thì có tiến triển. Từ mùa thu "trảm quyết" đến mùa xuân thanh minh đã thể hiện mạch suy tư lạc quan của tác giả. Tìm hiểu ý nghĩa của chi tiết vòng hoa ?
Lời giải:
Câu 1 trang 111 - SGK Ngữ văn 12 tập 2: Hình tượng chiếc bánh bao tẩm máu người mang ý nghĩa gì?
Trả lời
Về nghĩa đen:
- Bánh bao tẩm máu người là câu chuyện có thật vẫn xảy ra ở nước Trung Hoa trì trệ, đình đốn bấy giờ.
- Thuốc chữa bệnh lao của những người dân u mê, lạc hậu
- Đó không phải là thuốc chữa bệnh mà là thuốc độc, phải tìm một thứ thuốc khác.
Về nghĩa bóng:
- Đối với cách mạng Trung Quốc: Phải tìm một phương thuốc làm cho quần chúng giác ngộ cách mạng và làm cho cách mạng gắn bó với quần chúng nhân dân, với thực tiễn.
- Lên án gay gắt chế độ gia trưởng nặng nề, đặt ra vấn đề để cho thế hệ trẻ quyền độc lập suy nghĩ và quyết định tương lai của mình.
Được miêu tả rất cụ thể: "chiếc bánh bao bằng bột mì...cảm giác thế nào cũng không rõ"
- Phải tìm ra một phương thuốc để chữa bệnh vô cảm và để cho quần chúng giác ngộ Cách mạng – Cách mạng gắn bó với quần chúng.
=> gây cho người đọc cảm giác ghê rợn vì sự lạc hậu, mê tín của người dân Trung Quốc thời ấy. Tác giả phê phán sự ngu muội.
- Bánh bao tẩm máu người là câu chuyện có thật vẫn xảy ra ở nước Trung Hoa trì trệ, đình đốn bấy giờ.
- Thuốc chữa bệnh lao của những người dân u mê, lạc hậu
- Đó không phải là thuốc chữa bệnh mà là thuốc độc, phải tìm một thứ thuốc khác.
Về nghĩa bóng:
- Đối với cách mạng Trung Quốc: Phải tìm một phương thuốc làm cho quần chúng giác ngộ cách mạng và làm cho cách mạng gắn bó với quần chúng nhân dân, với thực tiễn.
- Lên án gay gắt chế độ gia trưởng nặng nề, đặt ra vấn đề để cho thế hệ trẻ quyền độc lập suy nghĩ và quyết định tương lai của mình.
Được miêu tả rất cụ thể: "chiếc bánh bao bằng bột mì...cảm giác thế nào cũng không rõ"
- Phải tìm ra một phương thuốc để chữa bệnh vô cảm và để cho quần chúng giác ngộ Cách mạng – Cách mạng gắn bó với quần chúng.
=> gây cho người đọc cảm giác ghê rợn vì sự lạc hậu, mê tín của người dân Trung Quốc thời ấy. Tác giả phê phán sự ngu muội.
Câu 2 trang 111 - SGK Ngữ văn 12 tập 2: Hình tượng người cách mạng Hạ Du hiện lên như thế nào? Qua cuộc bàn luận trong quán trà về Hạ Du, Lỗ Tấn muốn nói lên điều gì?
Trả lời
*) Hình Tượng Hạ Du:
- Là một thanh niên cách mạng sớm giác ngộ, có lí tưởng cách mạng rõ ràng: lật đổ ngai vàng, đánh đuổi ngoại tộc, giành lại độc lập.
- Dũng cảm, hiên ngang, xả thân vì nghĩa lớn nhưng lại rất cô đơn, không ai hiểu việc anh làm và không ai ủng hộ.
- Nhân vật Hạ Du không hiện ra trực tiếp mà thông qua lời của những nhân Vật
+ Cả Khang- tên đao phủ: lấy máu Hạ Du tẩm bánh bao để bán.
+ Lão Nghĩa- đề lao, mắt cá chép: lấy áo Hạ Du, đánh Hạ Du hai bạt tai.
+ Cụ Ba Hạ: tố giác cháu để được lĩnh thưởng 20 lạng bạc trắng.
+ Thanh niên 21 tuổi và một số người khác: cho Hạ Du là điên, là giặc.
=> Họ không chỉ dửng dưng, lạnh lùng, vô cảm, mê muội, lạc hậu, mà còn phản động. Thái độ của tác giả: ghê tởm, chế giễu những con người mê muội, cảm thông trân trọng Hạ Du của tác giả.
*) Qua cuộc bàn luận trong quán trà về Hạ Du, Lỗ Tấn muốn nói:
- Sự lạc hậu của dân chúng Trung Quốc đương thời, nhân dân ngủ quên trong cái hộp bằng sắt, còn người cách mạng thì buôn ba chốn quạnh hiu.
- Lòng yêu nước nhưng vẫn còn xa rời quần chúng của những người chiến sĩ cách mạng.
- Là một thanh niên cách mạng sớm giác ngộ, có lí tưởng cách mạng rõ ràng: lật đổ ngai vàng, đánh đuổi ngoại tộc, giành lại độc lập.
- Dũng cảm, hiên ngang, xả thân vì nghĩa lớn nhưng lại rất cô đơn, không ai hiểu việc anh làm và không ai ủng hộ.
- Nhân vật Hạ Du không hiện ra trực tiếp mà thông qua lời của những nhân Vật
+ Cả Khang- tên đao phủ: lấy máu Hạ Du tẩm bánh bao để bán.
+ Lão Nghĩa- đề lao, mắt cá chép: lấy áo Hạ Du, đánh Hạ Du hai bạt tai.
+ Cụ Ba Hạ: tố giác cháu để được lĩnh thưởng 20 lạng bạc trắng.
+ Thanh niên 21 tuổi và một số người khác: cho Hạ Du là điên, là giặc.
=> Họ không chỉ dửng dưng, lạnh lùng, vô cảm, mê muội, lạc hậu, mà còn phản động. Thái độ của tác giả: ghê tởm, chế giễu những con người mê muội, cảm thông trân trọng Hạ Du của tác giả.
*) Qua cuộc bàn luận trong quán trà về Hạ Du, Lỗ Tấn muốn nói:
- Sự lạc hậu của dân chúng Trung Quốc đương thời, nhân dân ngủ quên trong cái hộp bằng sắt, còn người cách mạng thì buôn ba chốn quạnh hiu.
- Lòng yêu nước nhưng vẫn còn xa rời quần chúng của những người chiến sĩ cách mạng.
Câu 3 trang 111 - SGK Ngữ văn 12 tập 2: Không gian nghệ thuật của truyện là tù hãm, ẩm mốc, bế tắc, nhưng thời gian thì có tiến triển. Từ mùa thu "trảm quyết" đến mùa xuân thanh minh đã thể hiện mạch suy tư lạc quan của tác giả. Tìm hiểu ý nghĩa của chi tiết vòng hoa ?
Trả lời
* Không gian, thời gian nghệ thuật trong truyện: Câu chuyện xảy ra trong hai buổi sớm vào hai mùa:
- Buổi sáng đầu tiên có ba cảnh: cảnh sáng tinh mơ đi mua bánh bao chấm máu người, cảnh pháp trường và cảnh cho con ăn bánh, cảnh quán trà... Ba cảnh gần như liên tục, diễn ra trong mùa thu lạnh lẽo. Bối cảnh quán trà và đường phố là nơi tụ tập của nhiều loại người, do đó hình dung được dư luận và ý thức xã hội.
- Buổi sáng cuối cùng là vào dịp tết thanh minh - mùa xuân tảo mộ. Mùa thu lá rụng, mùa xuân đâm chồi nảy lộc, gieo mầm.
=> Thời gian có sự vận động: mùa thu sang mùa xuân lạc quan của tác giả vào tiền đồ cách mạng.
* Hình ảnh vòng hoa trên mộ Hạ Du có ý nghĩa:
- Cho ta thấy căn bệnh xa rời quần chúng nhân dân của những người làm cách mạng là căn bệnh cần chữa trị.
-.Vòng hoa trên mộ Hạ Du và niềm lạc quan của tác giả
- Vòng hoa vừa nói lên sự bàng hoàng sửng sốt, vừa ẩn giấu một niềm vui có người hiểu Hạ Du và đồng cảm và hàm chứa đòi hỏi phải có một câu trả lời.
- Vòng hoa tưởng niệm, bày tỏ sự cảm phục và nối bước người đã khuất.
- Sự cô đọng, súc tích của avưn học và truyền thống Trung Hoa
* Không gian, thời gian nghệ thuật trong truyện: Câu chuyện xảy ra trong hai buổi sớm vào hai mùa:
- Buổi sáng đầu tiên có ba cảnh: cảnh sáng tinh mơ đi mua bánh bao chấm máu người, cảnh pháp trường và cảnh cho con ăn bánh, cảnh quán trà... Ba cảnh gần như liên tục, diễn ra trong mùa thu lạnh lẽo. Bối cảnh quán trà và đường phố là nơi tụ tập của nhiều loại người, do đó hình dung được dư luận và ý thức xã hội.
- Buổi sáng cuối cùng là vào dịp tết thanh minh - mùa xuân tảo mộ. Mùa thu lá rụng, mùa xuân đâm chồi nảy lộc, gieo mầm.
=> Thời gian có sự vận động: mùa thu sang mùa xuân lạc quan của tác giả vào tiền đồ cách mạng.
* Hình ảnh vòng hoa trên mộ Hạ Du có ý nghĩa:
- Cho ta thấy căn bệnh xa rời quần chúng nhân dân của những người làm cách mạng là căn bệnh cần chữa trị.
-.Vòng hoa trên mộ Hạ Du và niềm lạc quan của tác giả
- Vòng hoa vừa nói lên sự bàng hoàng sửng sốt, vừa ẩn giấu một niềm vui có người hiểu Hạ Du và đồng cảm và hàm chứa đòi hỏi phải có một câu trả lời.
- Vòng hoa tưởng niệm, bày tỏ sự cảm phục và nối bước người đã khuất.
- Sự cô đọng, súc tích của avưn học và truyền thống Trung Hoa
Luyện tập
Câu 1 - Luyện tập trang 111 - SGK Ngữ văn 12 tập 2: Hãy nêu ý nghĩa của các chi tiết: Nghĩa địa người chết chém bên trái, nghĩa địa người chết bệnh, chia cắt bởi một con đường mòn?
- Con đường mòn phân chia ranh giới nghĩa địa thành hai phần rõ rệt: bên phải là mộ của người nghèo, bên trái là mộ của những người chết chém.
- Ý nghĩa: thể hiện sự lạc hậu của người dân Trung Quốc lúc bấy giờ, họ coi làm cách mạng là “làm giặc”, là trái đạo. Hình ảnh con đường mòn được nhắc lại nhiều lần trong tác phẩm như một ám ảnh về lối sống u mê của người dân Trung Quốc đương thời.
Câu 2 - Luyện tập trang 111 - SGK Ngữ văn 12 tập 2: Câu hỏi của bà mẹ trước vòm hoa trên nấm mộ người tử từ "Thế này là thế nào?" có ý nghĩa gì?
- Thể hiện sự ngạc nhiên, bàng hoàng, sửng sốt, xót xa cho nỗi oan khuất trong cái chết của con mình vừa ẩn giấu một niềm vui vì có người hiểu con mình (chứng cớ là liền sau đó bà mới gào khóc, rồi lại khẩn cầu cho con qua chứng nghiệm)
- Hiện tượng đó cho thấy đã có biểu hiện của sự giác ngộ trong số những người dân địa phương.
=> Qua câu hỏi ấy, tác giả cũng muốn loé lên một tia hi vọng đối với sự hi sinh bất tử của người cách mạng.
- Con đường mòn phân chia ranh giới nghĩa địa thành hai phần rõ rệt: bên phải là mộ của người nghèo, bên trái là mộ của những người chết chém.
- Ý nghĩa: thể hiện sự lạc hậu của người dân Trung Quốc lúc bấy giờ, họ coi làm cách mạng là “làm giặc”, là trái đạo. Hình ảnh con đường mòn được nhắc lại nhiều lần trong tác phẩm như một ám ảnh về lối sống u mê của người dân Trung Quốc đương thời.
Câu 2 - Luyện tập trang 111 - SGK Ngữ văn 12 tập 2: Câu hỏi của bà mẹ trước vòm hoa trên nấm mộ người tử từ "Thế này là thế nào?" có ý nghĩa gì?
- Thể hiện sự ngạc nhiên, bàng hoàng, sửng sốt, xót xa cho nỗi oan khuất trong cái chết của con mình vừa ẩn giấu một niềm vui vì có người hiểu con mình (chứng cớ là liền sau đó bà mới gào khóc, rồi lại khẩn cầu cho con qua chứng nghiệm)
- Hiện tượng đó cho thấy đã có biểu hiện của sự giác ngộ trong số những người dân địa phương.
=> Qua câu hỏi ấy, tác giả cũng muốn loé lên một tia hi vọng đối với sự hi sinh bất tử của người cách mạng.
+ Mở rộng xem đầy đủ