Soạn bài Đô - xtôi - ép - xki

Câu 1 trang 65 - SGK Ngữ văn 12 tập 1 : Ở một vài đoạn, Xvai-gơ đã vẽ chân dung Đô-xtôi-ép-xki bằng những chi tiết và hình ảnh gợi cho ta liên tưởng tới thế giới nhân vật của chính nhà tiểu thuyết này. Theo anh (chị), ở đây, Đô-xtôi-ép-xki là một con người có những nét gì đặc biệt về tính cách và số phận?

Trả lời :

a) Số phận :

- Nhân vật này là con người phải chịu nhiều nỗi khổ nhưng giàu nghị lực trong cuộc sống. Ông phải chịu những nỗi đau khổ cả về thể xác và tinh thần.

- Có hai thời điểm đối lập trong cuộc sống của ông: thời điểm thứ nhất là thời điểm của sự tuyệt vọng lớn nhất (sống lưu vong, phải cầm cố, quỳ gối trước bao nhiêu kẻ thấp hèn, tiền nợ, …) và thời điểm trở về tổ quốc . Đó là một giây phút hạnh phúc tuyệt đỉnh.

b) Tính cách :

- Ông là người giàu nghị lực: Dù có lúc ông đã tuyệt vọng đến mức muốn bỏ đi nhiều thứ, thế nhưng với tinh thần cao quý của mình, ông không chấp nhận đầu hàng trước số phận, vẫn đứng dạy mạnh mẽ..

- Ông là con người luôn sáng bừng nghị lực và niềm đam mê nghệ thuật, lòng yêu thương con người.

Câu 2 trang 65 - SGK Ngữ văn 12 tập 1 : Hiệu quả của lối cấu trúc những hình ảnh trái ngược khi thể hiện chân dung của Đô-xtôi-ép-xki?

Trả lời :

Hiệu quả cấu trúc tương phản, những hình ảnh trái ngược khi thể hiện chân dung của Đô-xtôi-ép-xki: Thể hiện sự đối lập giữa một bên là đời sống vật chất và tinh thần khốn khó, khổ ải với một bên là sự vĩ đại vì những đóng góp to lớn của ông cho đất nước và sự tôn sùng của nhân dân.

=> Sự tương phản làm nổi bật cả hai đặc điểm trong cuộc đời ông: người bị hành khổ và người đạt đến đỉnh vinh quang.

Câu 3 trang 65 - SGK Ngữ văn 12 tập 1 : Từ câu “Cuối cùng, vào thời điểm…”, các hình ảnh so sánh, những ẩn dụ cho tới cuối đoạn trích đều quy tụ về một thế giới như thế nào? Qua đó, Xvai-gơ muốn nói lên những gì về sứ mạng, về tầm vóc của Đô-xtôi-ép-xki?

Trả lời :

- Biện pháp so sánh:

+ “Tác phẩm… là rượu ngon”

+ “đếm các ngày như trước đây… như một kẻ hành khất”

+ “lời như sấm sét”

(--> Nhằm làm nổi bật lên số phận, tính cách của nhân vật.)

- Biện pháp ẩn dụ:

+ Quả đã được cứu thoát, vỏ khô rụng xuống

+ Thành phố ngàn tháp chuông

(--> tất cả hình ảnh ẩn dụ để người đọc dễ hình dung về nhân vật.)

=> Hình ảnh ẩn dụ, so sánh thuộc lĩnh vực tôn giáo nhằm mục đích khẳng định Đô-xtoi-ép-xki là vị thánh, con người siêu phàm.

Câu 4 trang 65 - SGK Ngữ văn 12 tập 1 : Việc Xvai-gơ luôn gắn Đô-xtôi-ép-xki với bối cảnh thời sự chính trị và văn chương có tác dụng như thế nào trong việc làm nổi bật vai trò của nhà văn?

Trả lời :

Tác dụng khi gắn nhân vật với bối cảnh thời sự chính trị và văn chương là:

- Một nhà văn vĩ đại không thể tồn tại riêng lẻ mà phải đặt trong quan hệ gắn bó với bối cảnh của dân tộc, đất nước.

- Tác giả biết phản ánh hiện thực của cuộc sống thông qua văn chương, khẳng định giá trị và lịch sử của cả một dân tộc đối với tình thế của đất nước.

- Tác giả biết đặt cái riêng nằm trong cái chung để so sánh, làm nổi bật lên tính cách, số phận của nhân vật thông qua bối cảnh thời sự chính trị và văn chương.

- Luôn biết nhìn nhận về con người trong cuộc sống, ca ngợi tính cách của nhân vật, khi bối cảnh xã hội rối ren, con người đang bị kìm chặt trong xã hội đó.

=> Tác giả đặt cuộc đời nhân vật với bối cảnh chính trị văn chương. Từ đó, khẳng định sự vĩ đại của nhà văn không những đối với lịch sử văn học mà còn cả lịch sử xã hội đất nước.