Soạn bài Bắt sấu rừng U Minh Hạ Sơn Nam
1. Qua tác phẩm, thiên nhiên và con người vùng U Minh Hạ hiện lên với những đặc điểm nổi bật nào?
2. Phân tích tính cách, tài nghệ của nhân vật Năm Hên. Bài hát của Năm Hên gợi cho em cảm nghĩ gì?
3. Nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật kể chuyện, sử dụng ngôn ngữ của Sơn Nam trong tác phẩm?
4. Cảm nhận của em về vùng đất và con người miền cực nam tổ quốc qua truyện ngắn Bắt sấu rừng U Minh Hạ
1.Tác giả
- Sơn Nam (bút danh khác là Phạm Anh Tài) (1926 – 2008)
- Tên khai sinh là Phạm Minh Tài.
- Quê quán: Đông Thới – An Biên – Kiên Giang.
Được người đọc yêu mến mệnh danh là: ông già Nam Bộ, nhà Nam Bộ học, pho từ điển sống về miền Nam.
2. Tập truyện Hương rừng Cà Mau.
- Nội dung: viết về thiên nhiên và con người vùng rừng U Minh với những người lao động có sức sống mãnh liệt, sâu đậm ân nghĩa và tài ba can trường.
- Nghệ thuật: Dựng truyện li kì, chi tiết gợi cảm, nhân vật và ngôn ngữ đậm màu sắc Nam Bộ.
U Minh là một vùng đất rộng mênh mông, kênh rạch chằng chịt, có diện tích gần 2.000 km2, tựa lưng vào miền Tây Nam bộ, mặt hướng ra vịnh Thái Lan. Rừng U Minh trải dài từ sông Ông Đốc tỉnh Cà Mau cho đến sông Cái Lớn tỉnh Kiên Giang. Con sông Trèm Trẹm và sông Cái Tàu chia U Minh thành hai phần xấp xỉ nhau đó là U Minh Thượng ở phía Bắc và U Minh Hạ ở phía Nam. Thiên nhiên ở đây hoang sơ và hùng vĩ. Ngay hai tiếng U Minh cũng gợi lên cái gì mênh mông, xa xăm, thăm thẳm. Theo nhà văn Sơn Nam trong “Văn minh miệt vườn”, đã giải thích U Minh như sau: “Trước năm 1945, gọi là U Minh, còn chữ “rừng” mới chỉ dùng sau này. U Minh có nghĩa là tối và mờ, u u minh minh, có lẽ ở đây cây cỏ quá dày và rậm rạm, nước ngập lênh láng, đất lại thấp nên thuở xưa còn gọi là Láng Biển, Láng U Minh”.
Câu 1 trang 55 - SGK Ngữ văn 12 tập 2: Qua tác phẩm, thiên nhiên và con người vùng U Minh Hạ hiện lên với những đặc điểm nổi bật nào?
1) Nhân vật ông Năm Hên: Là người mộc mạc, khiêm nhường, rất mưu trí, gan góc, can trường, thật giàu tình thương người. Ông là người tài trí khác thường và sự am hiểu tường tận về loài cá dữ .
- Ông là người giàu nghĩa khí, giàu tình cảm
- Ông là người rất tôn kính thổ thần, có tình nghĩa nặng sâu với tổ tiên, với những người đã khuất
2) Bài hát của ông gợi sự tưởng nhớ hương hồn những người đã bị cá sấu bắt, chết một cách oan ức, trong đó có người anh ruột của ông.
Bài hát gợi lên cuộc sống khắc nghiệt ở vùng đất U Minh.
Ông hát để tỏ lòng thương tiếc và hành động bắt đàn sấu dữ là ông đã “lập đàn giải oan” cho họ.
- Những nét đặc sắc về nghệ thuật kể chuyện, sử dụng ngôn ngữ của Sơn Nam trong tác phẩm:
+ Nghệ thuật kể chuyện: lối dẫn chuyện thô mộc, giản dị, tự nhiên mà gọn gàng, sáng rõ.
+ Ngôn ngữ mang đậm phong vị Nam Bộ khắc họa sâu đậm vóc dáng tâm hồn của con người, đất rừng, sông nước Cà Mau
*) Thiên nhiên - cảm giác khám phá đầy say mê, lý thú khi mở ra thế giới bí ẩn, độc đáo của thiên nhiên, con người vùng cực Nam của Tổ quốc - yêu thương, gắn bó một phần đất, phần hồn của quê hương, đất nước mình.
*) Con người: vẻ đẹp giàu có và khắc nghiệt của đất Việt, vẫn hồn cốt cần cù, dũng cảm, tài trí, yêu đời của người Việt trong cuộc đấu tranh sinh tồn và mở mang, xây dựng đất nước
=> Sự kì thú khi khám phá những yêu thương, thân gần và một tình cảm tự hào tha thiết. Đó chính là những xúc cảm thẩm mĩ mà tác phẩm đã đem đến cho người đọc