Soạn bài Thái sư Trần Thủ Độ
I. Tóm tắt
Đoạn trích là những câu chuyện xoay quanh cuộc đời của nhân vật lịch sử Thái sư Trần Thủ Độ. Đó là những câu chuyện kể về cách ứng xử của Trần Thủ Độ trước những sự việc diễn ra như việc có người tâu với vua rằng ông cậy quyền hơn vua, việc người quân hiệu ngăn xe của Linh Từ Quốc Mẫu – vợ ông,… qua đó bộc lộ phẩm chất liêm khiết, chính trực, đáng ngợi ca của Trần Thủ Độ.
II. Bố cục
– Đoạn 1 (từ đầu đến … quyền hơn cả vua): Khái quát về nhân vật lịch sử Trần Thủ Độ và việc Trần Thủ Độ mất.
– Đoạn 2 (từ Bấy giờ có người hặc… đến Vua bèn thôi.): Bốn sự kiện lịch sử xảy ra trong cuộc đời Trần Thủ Độ.
– Đoạn 3 (từ Thủ Độ tuy làm Tể tướng… đến hết): Khẳng định vẻ đẹp phẩm chất và vai trò lịch sử quan trọng của Trần Thủ Độ.
III. Câu hỏi
1. Nêu những tình tiết liên quan đến Trần Thủ Độ. Mỗi tình tiết đã bộc lộ một khía cạnh nào về tính cách của ông? Từ đó, anh (chị) có nhận xét gì về nhân cách của Trần Thủ Độ?
2. Nêu những nét đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện và khắc họa nhân vật của nhà viết sử (chú ý những xung đột kịch tính, những bước ngoặt bất ngờ, thú vị trong các tình tiết làm nổi bật tính cách nhân vật).Lời giải:
Câu 1 trang 47 - SGK Ngữ văn 10 tập 2: Nêu những tình tiết liên quan đến Trần Thủ Độ. Mỗi tình tiết đã bộc lộ một khía cạnh nào về tính cách của ông? Từ đó, anh (chị) có nhận xét gì về nhân cách của Trần Thủ Độ?
Trả lời:
- Tình tiết bộ lộ nhân cách của Trần Thủ Độ và nhận xét về nhân cách của ông đó là:
+ Thưởng cho người dám vạch lỗi của mình (Nhân cách: công minh, bản lĩnh).
+ Ông giữ đúng luật pháp, không xét tội oan cho tên quân hiệu đã không cho vợ ông qua thềm cấm (chí công vô tư, tôn trọng pháp luật).
+ Có người chạy chọt nhờ vợ ông xin chức quan, ông đã tỏ thái độ răn đe (cách ứng xử tế nhị).
+ Vua muốn phong chức cho anh của Trần Thủ Độ nhưng ông không đồng ý, thẳng thắn trình bày quan điểm chọn người tài (thẳng thắn, độ lượng, vô tư).
- Nhân cách sáng ngời của Trần Thủ Độ : cương trực, độ lượng, liêm khiết, vô tư, luôn đặt lợi ích dân tộc và quốc gia lên trên lợi ích cá nhân, lợi ích gia đình
Câu 2 trang 47 - SGK Ngữ văn 10 tập 2:
Nêu những nét đặc sắc trong nghệ thuật kể chuyện và khắc họa nhân vật của nhà viết sử (chú ý những xung đột kịch tính, những bước ngoặt bất ngờ, thú vị trong các tình tiết làm nổi bật tính cách nhân vật).
Trả lời:
+ Cách kể chuyện tự nhiên hấp dẫn.
+ Kết cấu rõ ràng, ngắn gọn,
+ Ngôn ngữ hàm súc, chỉ kể chứ không bình.
+ Tình huống giàu kịch tính, bất ngờ,
+ Tình huống giàu kịch tính, bất ngờ,
+ Ứng xử linh hoạt khách quan, tôn trọng sự thực.
+ Mở rộng xem đầy đủ