Soạn bài Hiền tài là nguyên khí của quốc gia

1. Hiền tài có vai trò quan trọng đối với đất nước như thế nào?
2. Ý nghĩa, tác dụng của việc khắc bia ghi tên tiến sĩ đối với đương thời và các thế hệ sau?
3. Theo anh (chị), bài học lịch sử rút ra từ việc khắc bia ghi tên tiến sĩ là gì?
4. Lập một sơ đồ về kết cấu của bài văn bia nói trên.

Lời giải:

Câu 1 trang 32 - SGK Ngữ văn 10 tập 2: Hiền tài có vai trò quan trọng đối với đất nước như thế nào?

Trả lời:

Hiền tài là người có đức độ, tài cao. Nguyên khí là khí chất ban đầu làm nên sự sống còn và phát triển của sự vật. Người hiền tài là nguyên khí của đất nước, đóng vai trò quan trọng, quyết định hưng thịnh hoặc suy yếu của quốc gia. Nhà nước từng trọng đãi hiền tài, đề cao danh tiếng, phong chức tước, cấp bậc, ghi tên bảng vàng, ban yến tiệc... chưa xứng với vai trò, vị trí của hiền tài, cần khắc bia tiến sĩ lưu danh sử sách.
Câu 2 trang 32 - SGK Ngữ văn 10 tập 2: Ý nghĩa, tác dụng của việc khắc bia ghi tên tiến sĩ đối với đương thời và các thế hệ sau?
Trả lời:
Việc khắc bia ghi tên tiến sĩ đối với đương thời và các thế hệ sau có ý nghĩa và tác dụng là:
- Khuyến khích hiền tài, kẻ sĩ nhìn vào đó để rèn luyện danh tiết, gắng sức giúp vua
- Ngăn ngừa điều ác, kẻ ác: ý xấu được ngăn chặn, lòng thiện tràn đầy, kẻ ác lấy đó làm điều răn
- Lấy dĩ vãng, chí lối tương lai, góp phần làm cho hiền tài nảy nở, đất nước hưng thịnh lâu dài, rèn danh tiếng cho sĩ phu, củng cố sức mạnh cho Nhà nước.
Câu 3 trang 32 - SGK Ngữ văn 10 tập 2: Theo anh (chị), bài học lịch sử rút ra từ việc khắc bia ghi tên tiến sĩ là gì?
Trả lời:
Bài học lịch sử rút ra từ việc khắc ghi tên tiến sĩ là:
- Thời nào “hiền tài cũng là nguyên khí quốc gia”, cần biết quý trọng nhân tài.
- Thấm nhuần quan điểm nhà nước: giáo dục là quốc sách, trọng dụng nhân tài.
- Thấm nhuần quan điểm Hồ Chủ tịch: một dân tộc dốt là một dân tộc yếu.
- Ngày nay các cấp chính quyền địa phương, nhà nước đều phải có chính sách đãi ngộ, khuyến khích phát triển người tài, tránh chảy máu chất xám.
- Vinh danh thủ khoa các trường đại học ở Văn Miếu.
Câu 4 trang 32 - SGK Ngữ văn 10 tập 2: Lập một sơ đồ về kết cấu của bài văn bia nói trên.
Trả lời:
Sơ đồ kết cấu của bài văn bia là: