Câu hỏi trang 184 - Bài 41 - SGK môn Sinh học lớp 12
Hãy điền các giai đoạn của 2 kiểu diễn thế sinh thái, nguyên nhân gây ra diễn thế vào bảng sau:
| Kiểu diễn thế | Các giai đoạn của diễn thế | Nguyên nhân của diễn thế | ||
| Giai đoạn khởi đầu (giai đoạn tiên phong) | Giai đoạn giữa | Giai đoạn cuối | ||
| Diễn thế nguyên sinh | Khởi đầu từ môi trường chưa có sinh vật. Các sinh vật đầu tiên phát tán tới hình thành nên quần xã tiên phong. | Quần xã sinh vật biến đổi tuần tự, thay thế lẫn nhau. | Hình thành quần xã ổn định tương đối | - Tác động mạnh mẽ của ngoại cảnh lên quần xã. - Cạnh tranh gay gắt giữa các loài trong quần xã. |
| Diễn thế thứ sinh | Khởi đầu ở một môi trường đã có một quần xã sinh vật sinh sống nhưng đã bị hủy diệt do khai thác quá mức hoặc những thay đổi của tự nhiên. | Một quần xã mới phục hồi từ quần xã hủy diệt. Các quần xã biến đối tuần tự, thay thế lẫn nhau. | Hình thành quần xã tương đối ổn định. Tuy nhiên trong thực tế thường gặp nhiều quẫn xã có khả năng phục hồi rất thấp mà hình thành quần xã bị suy thoái. | - Tác động mạnh mẽ của ngoại cảnh lên quần xã. - Hoạt động khai thác tài nguyên của con người. - Cạnh tranh gay gắt giữa các loài trong quần xã. |
Ghi nhớ:
Diễn thế sinh thái là quá trình biến đổi tuần tự của quần xã qua các giai đoạn, tương ứng với sự biến đổi của môi trường.
Diễn thế nguyên sinh là diễn thế khởi đầu từ môi trường chưa có sinh vật và kết quả hình thành quần xã tương đối ổn định.
Diễn thế thứ sinh là diễn thế xuất hiện ở môi trường đã có một quần xã sinh vật phát triển, nhưng bị hủy diệt. Tùy theo điều kiện phát triển thuận lợi hoặc không thuận lợi mà diễn thế thứ sinh có thể hình thành nên quần xã tương đối ổn định hoặc dẫn tới quần xã bị suy thoái.
Diễn thế sinh thái xảy ra có thể do những nguyên nhân bên ngoài như sự thay đổi các điều kiện tự nhiên, khí hậu,… hoặc từ những nguyên nhân bên trong như sự cạnh tranh gay gắt giữa các loài trong quần xã, hoặc do chính hoạt động khai thác tài nguyên của con người.
Nghiên cứu diễn thế giúp chúng ta có thể khai thác hợp lí tài nguyên thiên nhiên và khắc phục những biến đổi bất lợi của môi trường.