Trả lời câu 5 trang 46 – Bài 8 – SGK môn Lịch sử lớp 11

Trình bày diễn biến chính của phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước châu Á?

Lời giải:

Diễn biến chính của phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước châu Á:

* Các phong trào ở giữa thế kỉ XIX:

- Nhật Bản: Cuộc Cách mạng Duy Tân Minh Trị (1868).

     + Chính trị: Nhật tuyên bố thủ tiêu chế độ Mạc Phủ và thành lập chính phủ mới.

     + Kinh tế: chính phủ thi hành các chính sách kinh tế mới, cho phép mua bán ruộng đất, tăng cường phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa ở nông thôn, xây dựng cơ sở hạ tầng, ...

     + Quân sự: Tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương Tây.

     + Giáo dục: Thi hành chính sách bắt buộc học, và cử những học sinh giỏi đi du học ở phương Tây.

* Cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX:

- Ấn Độ: 1857 - 1859: Khởi nghĩa Xipay.

     + 1885: Chính đảng của giai cấp tư sản được thành lập (Đảng Quốc Đại).

     + 1885 - 1908: Phong trào dân tộc chống thực dân Anh diễn ra mạnh mẽ.

- Trung Quốc: 

     + 1851 - 1864: Khởi nghĩa Thái Bình Thiên Quốc; Năm 1898, cuộc Duy Tân Mậu Tuất,… cuối cùng đều bị đán áp.

     + Năm 1911: Cách mạng Tân Hợi thành công, lật đổ Triều đại Mãn Thanh.

- Đông Nam Á: Phong trào đấu tranh giành độc lập diễn ra mạnh mẽ và liên tục ở hầu khắp các nước:  

      + 1825 - 1830: Cuộc đấu tranh chống thực dân Hà lan của In-đô-nê-xi-a, điển hình là khởi nghĩa nông dân của Sa-min (1890).
 
     + Phong trào đấu tranh chống thực dân Tây Ban Nha của Phi-lip-pin những năm 90 của thế kỉ XIX với xu hướng cải cách của Hô-xê Ri-dan; xu hướng bạo động của Bô-ni-pha-xi-ô. Về sau chuyển sang đấu tranh chống Mĩ.
 
     + Từ nửa sau thế kỉ XIX: Phong trào đấu tranh chống thực dân và tinh thần đoàn kết của nhân dân 3 nước Đông Dương: Việt Nam, Lào và Cam-pu-chia diễn ra mạnh mẽ và đều giành được những thắng lợi nhất định.
 
     + Xiêm: Vua Ra-ma V tiến hành cải cách năm 1892, giúp Xiêm giữ được nền độc lập.