Tia hồng ngoại và tia tử ngoại

1. Phát hiện tia hồng ngoại và tia tử ngoại

- Ở ngoài quang phổ ánh sáng nhìn thấy được, ở cả gau đầu đỏ và tím, còn có những bức xạ mà mắt không nhìn thấy, nhưng nhờ mối hàn của cặp nhiệt điện và bột huỳnh quang mà ta phát hiện được

2. Bản chất và tính chất chung của tia hồng ngoại và tia tử ngoại

2.1 Bản chất

- Tia hồng ngoại và tia tử ngoại được thu cùng với các tia sáng thông thường và được phát hiện bằng cùng một dụng cụ. Vậy chúng có cùng bản chất với ánh sáng. Chỉ khác ánh sáng thông thường là không nhìn thấy được

2.2 Tính chất

- Tia hồng ngoại và tia tử ngoại cũng tuân theo các định luật: truyền thẳng, phản xạ, khúc xạ, và cũng gây được hiện tượng nhiễu xạ, giao thoa như ánh sáng thông thường.

3. Tia hồng ngoại

3.1 Cách tạo ra

- Để tạo ra những chùm tia hồng ngoại định hướng, dùng trong kỹ thuật, người ta thường dùng đèn điện dây tóc nhiệt độ thấp và đặc biệt là dùng diôt phát quang hồng ngoại.

3.2 Tính chất và công dụng

-Tác dụng nhiệt rất mạnh

- Có khả năng gây ra một số phản ứng hóa học

- Tia hồng ngoại cũng có thể biến điệu được như sóng điện từ cao tần

- Trong quân sự: ống nhòm hồng ngoại, camera hồng ngoại, tên lửa tự động

4. Tia tử ngoại

4.1 Nguồn tia tử ngoại

- Những vật có nhiệt độ cao từ 2000 độ C đều phát ra tia tử ngoại

- Nguồn tử ngoại phổ biến trong các phòng thí nghiệm, nhà máy thực phẩm, bệnh viện,..là đèn hơi thủy ngân

4.2 Tính chất

- Tia tử ngoại có tác dụng lên phim ảnh

- Tia tử ngoại kích thích sự phát quang của nhiều chất

- Tia tử ngoại kích thích nhiều phản ứng hóa học

- Tia tử ngoại làm ion hóa không khí và nhiều chất khí khác

- Tia tử ngoại có tác dụng sinh học

- Tia tử ngoại bị nước và thủy tinh,.. hấp thụ rất mạnh nhưng lại có thể truyền qua được thạch anh

4.3 Sự hấp thụ tia tử ngoại

Thủy tinh hấp thụ mạnh tia tử ngoại. Tầng ôzôn  hấp thụ hầu hết các bước sóng dưới 300 nm và là tấm áo giáp bảo vệ người và sinh vật trên mặt đất khỏi tác dụng hủy diệt của các tia tử ngoại của Mặt Trời

4.4 Công dụng

- Trong y học, tia tử ngoại được sử dụng để tiệt trùng các dụng cụ phẫu thuật và để chữa một số bệnh

- Trong công nghệ thực phẩm, tia tử ngoại được dùng để tiệt trung cho thực phẩm trước khi đóng gói hoặc đóng hộp.

- Trong công nghiệp cơ khí, tia tử ngoại được dùng để phát hiện các vết nứt trên bề mặt các vật bằng kim loại