Giải bài 2 trang 223 - Bài 35 - SGK môn Vật lý lớp 11

Trình bày phương pháp đo tiêu cự của thấu kính phân kỳ \(L\) đã được thực hiện trong thí nghiệm này.

Vẽ ảnh thật của một vật thật AB đặt vuông góc với trục chính của một hệ hai thấu kính đồng trục \((L,L_0)\). Cho biết thấu kính phân kỳ \(L\) đặt gần vật AB hơn so với thấu kính hội tụ \(L_0\) và ảnh cuối cùng tạo bởi hệ thấu kính này là ảnh thật.

Lời giải:

Phương pháp đo tiêu cự:

- Đặt vật AB tại vị trí (1), trước thấu kính hội tụ \(L_0\) để thu được ảnh thật A'B' rõ nét nhất trên màn ảnh . Sau đó, giữ cố định vị trí của thấu kính \(L_0\) và màn ảnh rõ nhất.

- Ghép thấu kính phân kỳ L đồng trục với thấu kính hội tụ để tạo thành hệ thấu kính \((L,L_0)\) như hình dưới. Di chuyển vật AB tới vị trí (2) sao cho ảnh \(A'_1B'_1\) tạo ra bởi thấu kính phân kỳ L được coi là vật thật đối với thấu kính hội tụ \(L_0\) và thấu kính \(L_0\) lại tạo ra một ảnh thật \(A'_2B'_2\) rõ nét nhất trên màn ảnh. Khi đó vị trí của ảnh ảo \(A'_1B'_1\) trùng với vị trí (1) của vật AB

- Đo khoảng cách d từ vị trí (2) của vật AB và khoảng cách \(|d'|\) từ vị trí (1) của vật này đến thấu kính phân kỳ L, sẽ xác định được tiêu cự f của thấu kính phân kỳ L theo công thức:

\(f=\dfrac{d.d'}{d+d'}\)