Soạn bài Nghị luận về một hiện tượng, đời sống

1. Tìm hiểu đề và lập dàn ý :

Đề bài : Hãy bày tỏ ý kiến của mình về hiện tượng được nêu trong bài viết sau :

Chia chiếc bánh của mình cho ai?

Nếu coi thời gian một ngày của bạn là chiếc bánh tròn trịa, bạn sẽ chia chiếc bánh cho bố mẹ, cho công việc, cho gia đình bao nhiêu và dành cho mình bao nhiêu phần?

Trong khi không ít các bạn trẻ hiện nay đang lãng phí chiếc bánh của mình vào những trò chơi vô bổ thì chàng "thanh niên trẻ tiêu biểu Thành phố Hồ Chí Minh 2007” Nguyễn Hữu Ân lại dành hết chiếc bánh thời gian của mình cho những người bệnh ung thư giai đoạn cuối .

Một câu chuyện lạ lùng...

(Theo Tạ Minh Phương)

2. Sau khi thảo luận, anh (chị) hiểu được những gì về cách làm bài nghị luận về một hiện tượng đời sống?

Luyện tập

1. Đọc văn bản sau rồi trả lời các câu hỏi bên dưới.

[…] Thanh niên ta cũng cần biết là hiện nay có hơn hai nghìn thanh niên Trung Quốc trên đất Pháp và độ năm bạn ở châu âu và châu Mĩ. Hầu hết những thanh niên ấy đều đã tốt nghiệp Hán lan là tất cả đang là sinh triển – công nhân. Còn chúng ta, thì chúng ta có những sinh liên được học bổng và những sinh liên thường, nhờ ơn Nhà nước hay tiền của cha mẹ (hại thay, hai cái nguồn ấy lại không bao giờ cạn cả), mà đang dành một nửa thì giờ nào việc chơi bi-a, một nửa của nửa thì giờ còn lại để đến các chốn ăn chơi; số thì giờ còn lại, mà ít khi còn làm, thì để vào trường đại học hoặc trường trung học. Những sinh viên – công nhân Trung Quốc thì lại không có mục đích nào khác làm là nhằm thực sự chấn hưng nền kinh tế nước nhà và họ theo châm ngôn: “Sinh sống bằng lao động của bản thân và vừa học hỏi vừa lao động.

[…] Kiên trì, quyết tâm và đoàn kết như thế, các “ông chú trẻ tuổi” của chúng ta chắc chắn sẽ đạt mục đích. Với một đạo quân 50 000 công nhân dũng cám đáng khâm phục, lại được đào tạo trong kỉ luật và kĩ thuật hiện đại, thì không bao lâu nữa, Trung Quốc sẽ có một địa vị trong hàng các cường quốc công nghiệp là thương nghiệp thế giới.

Ở Đông Dương, chúng ta có đủ tất ca những cái mà một dân tộc có thể mong muốn như: hải cảng, hầm mỏ, đồng ruộng mênh mông, rừng rú bao la; chúng ta có những người lao động khéo léo và cần cù.

Nhưng chúng ta thiếu tổ chức và thiếu người tổ chức! Bởi thế công nghiệp và thương nghiệp của chúng ta là một con số không. Thế thì thanh niên của ta đang làm gì? Nói ra thì buồn, buồn lắm: Họ không làm gì cả. Những thanh niên không có phương tiện thì không dám rời quê nhà, những người có phương tiện thì lại chìm ngập trong sự biếng nhác; còn những kẻ đã xuất dương thì chỉ nghĩ đến diệc thoả mãn tính tò mò của tuổi trẻ mà thôi!

Hỡi Đông Dương đáng thương hại! Người sẽ chết mất, nếu đám thanh niên già cỗi của Người không sớm hồi sinh.

(Nguyễn Ái Quốc, Gửi thanh niên An Nam, trong Thơ văn Hồ Chí Minh

(Tác phẩm chọn lọc dùng trong nhà trường), NXB Giáo dục, 2004)

a) Trong văn bản trên, lãnh tụ Nguyễn ái Quốc bàn về hiện tượng gì trong đời sống? Hiện tượng ấy diễn ra trong thời gian nào?

b) Tác giả đã sử dụng những thao tác lập luận nào để bàn về hiện tượng nói trên? Nêu dẫn chứng và phân tích tác dụng của chúng.

c) Cách dùng từ, viết câu, diễn đạt độc đáo trong văn bản có tính thuyết phục cao ở những điểm nào? Phân tích một số ví dụ cụ thể để minh hoạ.

d) Anh (chị) rút ra những bài học gì cho bản thân sau khi đọc văn bản trên?

2. Anh (chị) suy nghĩ gì về hiện tượng “nghiện” ka-ra-ô-kê và in-tơ-nét trong nhiều bạn trẻ hiện nay?

Lập dàn ý cho bài viết của mình.

Lời giải:

1. Tìm hiểu đề và lập dàn ý :

Đề bài :

Hãy bày tỏ ý kiến của mình về hiện tượng được nêu trong bài viết sau :

Chia chiếc bánh của mình cho ai?

Trong khi không ít các bạn trẻ hiện nay đang lãng phí chiếc bánh của mình vào những trò chơi vô bổ thì chàng”thanh niên trẻ tiêu biểu Thành phố Hồ Chí Minh 2007” Nguyễn Hữu Ân lại dành hết chiếc bánh thời gian của mình cho những người bệnh ung thư giai đoạn cuối .

Một câu chuyện lạ lùng...

1. Đề bài yêu cầu bàn về hiện tượng : Bất thường trong hành vi của cá nhân so với số đông.

Một người không dành trọn vẹn thời gian của mình cho các vấn đề cá nhân và gia đình như thường thấy, mà giúp đỡ những bệnh nhân có khả năng sống thấp.

2. Cần đánh giá xem việc làm của anh ta có cần thiết, đúng đắn hay không ?- Nếu đúng hoặc sai , cần đưa ra tư tưởng chính chi phối anh ta cũng như cá nhân bạn đồng ý với điều đó hoặc không đồng ý điều đó.

- Giúp đỡ bệnh nhân ung thư, anh ta có đảm bảo được những quy chuẩn thông thường về việc quan tâm đến gia đình không, bản thân anh ta hay không, anh ta có đang là người lo chuyện thừa thãi? Trong khi anh ta có thể giúp đỡ cả những người khác nữa.

- Tuy nhiên, cần đánh giá việc làm của anh ta là việc làm tốt, nằm ở lòng trắc ẩn , sự tự nguyện, khi những người mắc căn bệnh hiểm nghèo nhất, tuyệt vọng nhất, có người chia sẻ , bên cạnh và giúp đỡ, ắt hẳn sẽ khiến họ cảm thấy tốt hơn.

- Cần lật ngược thêm vấn đề : Anh ta có phải là bác sĩ, hay anh ta đơn thuần chỉ là một người bình thường có ý giúp đỡ? – Đặt trong hoàn cảnh bệnh nhân, bệnh nhân cần tiếp xúc nhiều hơn vs bác sĩ và người nhà trong những giây phút hiểm nguy thế này, chứ không phải người lạ

- Tuy nhiên, với những người cô đơn , không nơi nương tựa họ thực sự cần những người như anh để tiếp tục lạc quan,chống chọi với bệnh tật.

- Sự hi sinh của một người nhưng đem lại niềm vui và hạnh phúc cho nhiều người- là sự hi sinh đáng quý.

3. Nên chọn những dẫn chứng gần với đời sống, từ báo chí, có thể đối chiếu được , hoặc trên bản tin thời sự, các thông tin báo đài .

4. Cần vận dụng nhuần nhuyễn các thao tác : Giải thích, phân tích, lập luận,

Luyện tập

Câu 1:

a) Trong văn bản trên, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc bàn về hiện tượng : Đời sống của thanh niên tại Việt Nam trong những năm của thế kỉ XX. Không nhận được ảnh hưởng tốt từ nước bạn, mà không có ý chí, sống không mục đích, dành thì giờ để chơi bời, không coi trọng sự kì vọng ( của nhà nước và cha mẹ) mà hưởng thụ lợi ích cá nhân , trước sự thay đổi của thời cuộc, cũng như cuộc đua gay gắt giữa thị trường thế giới.

b) Tác giả đã sử dụng thao tác : Đối chiếu, bình luận, phân tích

• Đối với thao tác so sánh đối chiếu : Thanh niên ta cũng cần biết là hiện nay có hơi hai nghìn thanh niên Trung Quốc trên đất Pháp...Còn chúng ta , thì chúng ta có những sinh viên được học bổng và những sinh viên thường, nhờ ơn Nhà nước hay tiền của cha mẹ ...

• Đối với thao tác phân tích : Kiên trì , quyết tâm và đoàn kết như thế , các “ông chú” trẻ tuổi của chúng ta chắc chắn.... Trung Quốc sẽ có một địa vị trong hàng các cường quốc công nghiệp và thương nghiệp thế giới

• Đối với thao tác bình luận : Hỡi Đông Dương đáng thương hại.... hết

c) Trong văn bản Nguyễn Ái Quốc sử dụng nhiều từ ngữ giàu hình ảnh, trong sáng, có tính thuyết phục cao, câu văn có nhiều vế câu làm giải thích, chỉ rõ ra từng vấn đề có mối liên kết với nhau. Diễn đạt độc đáo, lớp lang, dày dặn,đưa lần lượt từng vấn đề này sang vấn đề khác uyển chuyển, khéo léo.

Ví dụ : Bác mở đầu bằng việc nêu ra các dẫn chứng thực về việc thanh niên Trung Quốc có độ phổ biến khắp nơi trên thế giới: từ Pháp , Châu Âu, Châu Mĩ, cho đến việc đối chiếu với những thanh niên Việt Nam lười nhác, đang dành thì giờ vào những việc hưởng lợi ích cá nhân...

-Việc này làm sáng rõ và sâu sắc hơn thực tại thế hệ thanh niên, vì tò mò, vì muốn đạt nhiều quyền lợi mà không chú trọng công ơn của nhà nước- cũng như cha mẹ. So sánh còn là tấm gương để chúng ta noi theo- học tập

d) Các bài học có thể rút ra sau khi đọc văn bản trên :

1. Cần biết sắp xếp thời gian hợp lí để học hành, tích lũy kiến thức

2. Cần có lí tưởng từ việc học, không lấy cớ học hành, nhận quyền lợi từ gia đình và nhà nước để hưởng thụ cá nhân riêng

3. Học để phục vụ, dựng xây tổ quốc, rồi mới đến những quyền lợi cá nhân

Câu 2 : Anh (chị) suy nghĩ gì về hiện tượng “nghiện” Karaoke và Internet trong nhiều bạn trẻ hiện nay

Bài làm:

Mở Bài : Karaoke là hình thức giải trí mang tính chất công cộng, có thể góp vui cùng bạn bè, người thân và gia đình, đồng thời là cơ hội để học hỏi và biết đến nhiều hơn các bài hát từ quê hương cho đến nhiều nơi trên thế giới. Còn với Internet là trình duyệt cung cấp lượng thông tin lớn cho người truy cập để học hỏi, giải trí , thư giãn, trong thời buổi hiện đại là phương tiện làm việc, kiếm lợi nhuận và cung cấp tin tức trong ngày. Việc sử dụng Internet và Karaoke đều là hợp pháp , tuy nhiên, với một số bạn trẻ có nguy cơ “lạm dụng” trở thành “con nghiện” chính thức của Internet và karaoke thì đều chịu ảnh hưởng bởi một số tác động nguy hiểm từ nó

Thân Bài :1. Nghiện Karaoke và nghiện internet là như thế nào ?

2. Biểu hiện của những người trẻ có dấu hiệu trở thành “con nghiện” ?

3. Những tác hại xấu của việc lạm dụng Karaoke và Internet

4. Cần lật ngược vấn đề ? Với những người sử dụng Internet vì công việc và những người lạm dụng Karaoke vì không còn hứng thú với hình thức giải trí khác, cảm thấy cô đơn, vậy giải pháp nào là thỏa đáng với họ

5. Đưa ra một số biện pháp cần lưu ý đối với người trẻ

Kết bài : Không ai muốn mỗi ngày đều dính mắt vào màn hình, hoặc phải hát gào khản cổ trước màn hình karaoke cả. Mắt người với sức chịu đựng có hạn , và hơi ở cổ họng cũng có một mức độ nhất định,trước khi báo động phải dừng lại. Nên những người trẻ lạm dụng những hình thức giải trí, hoặc một trình duyệt được tạo lập để phục vụ cho nhu cầu của con người, hầu hết đều là những người che đậy đi nỗi buồn, áp lực, những người cô đơn phía sau màn hình hoặc míc hát. Hoặc với những người trẻ có ước muốn chưa thành, họ càng đắm chìm vào những thứ đó hơn ,vì nghĩ là công cụ đắc lực hỗ trợ để trở thành người hiểu biết , hay trở thành ca sĩ. Tuy nhiên, mọi thứ đều là cực đoan tuyệt đối cả . Trở thành một người sống giữa cộng đồng, dung hòa, giản dị, có những mối liên hệ trân trọng đáng quý với nhiều người, có lẽ mới là điều đáng quý hơn cả.

Giải các bài tập Tuần 4 SGK Ngữ văn 12 •Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc •Mấy ý nghĩ về thơ (trích) •Đô-xtôi-ép-xki (X.Xvai-Gơ) •Nghị luận về một hiện tượng, đời sống

Bài trước Bài sau

Lớp 12

Chương 1: Ứng dụng đạo hàm để khảo sát và vẽ đồ thị của hàm số Chương 1: Este - Lipit Chương 1: Ứng dụng đạo hàm để khảo sát và vẽ đồ thị của hàm số Chương 1: Việt Nam từ năm 1919 đến năm 1930 Chương 1: Cơ chế di truyền và biến dị Địa Lý Việt Nam Chương 1: Este - Lipit Chương 1: Dao động cơ Chương 1: Ứng dụng của đạo hàm để khảo sát và vẽ đồ thị hàm số Chương 1: Khối đa diện Chương 1: Sự hình thành trật tự thế giới mới sau chiến tranh thế giới thứ hai (1945-1949) Chương 1: Bằng chứng và cơ chế tiến hoá Chương 1: Động lực học vật rắn Chương 1: Cá thể và quần thể sinh vật Chương 2: Hàm số lũy thừa. Hàm số mũ và hàm số logarit Chương 2: Cacbohiđrat Chương 2: Hàm số lũy thừa. Hàm số mũ và hàm số lôgarit Chương 2: Việt Nam từ năm 1930 đến năm 1945 Địa Lý Tự Nhiên Chương 2: Cacbohiđrat Chương 2: Sóng cơ và sóng âm Chương 2: Tính quy luật của hiện tượng di truyền Chương 2: Hàm số lũy thừa, hàm số mũ và hàm số lôgarit Chương 2: Liên Xô và các nước Đông Âu (1945-1991), Liên Bang Nga (1991-2000) Chương 2: Mặt nón, mặt trụ, mặt cầu Chương 2: Sự phát sinh và phát triển của sự sống trên Trái Đất Chương 2: Quần xã sinh vật Chương 2: Dao động cơ Chương 3: Nguyên hàm - Tích phân và ứng dụng Chương 3: Amin, Amino axit và protein Chương 3: Nguyên hàm - Tích phân và ứng dụng Chương 3: Việt Nam từ năm 1945 đến năm 1954 Địa Lý Dân Cư Chương 3: Amin, Amino axit và protein Chương 3: Dòng điện xoay chiều Chương 3: Di truyền học quần thể Chương 3: Nguyên hàm - Tích phân và ứng dụng Chương 3: Các nước Á, Phi và Mĩ Latinh (1945-2000) Chương 3: Phương pháp tọa độ trong không gian Chương 3: Hệ sinh thái, sinh quyển và bảo vệ môi trường Chương 3: Sóng cơ Chương 4: Số phức Chương 4: Polime và vật liệu polime Chương 4: Số phức Chương 4: Việt Nam từ năm 1954 đến năm 1975 Địa Lý Kinh Tế Chương 4: Polime và vật liệu polime Chương 4: Dao động và sóng điện từ Chương 4: Ứng dụng di truyền học Chương 4: Số phức Chương 4: Mĩ, Tây Âu, Nhật Bản (1945 - 2000) Chương 4: Dao động và sóng điện từ Chương 5: Quan hệ quốc tế (1945 - 2000) Chương 5: Dòng điện xoay chiều Chương 5: Đại cương về kim loại Chương 5: Việt Nam từ năm 1975 đến năm 2000 Địa Lý Địa Phương Chương 5: Đại cương về kim loại Chương 5: Sóng ánh sáng Chương 5: Di truyền học người Chương 6: Cách mạng khoa học - công nghệ và xu thế toàn cầu hóa Chương 6: Sóng ánh sáng Chương 6: Kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm Chương 6: Kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, nhôm Chương 6: Lượng tử ánh sáng Chương 7: Lượng tử ánh sáng Chương 7: Crom - Sắt - Đồng Chương 7: Sắt và một số kim loại quan trọng Chương 7: Hạt nhân nguyên tử Chương 8: Sơ lược về Thuyết tương đối hẹp Chương 8: Phân biệt một số chất vô cơ. Chuẩn độ dung dịch Chương 8: Phân biệt một số chất vô cơ Chương 8: Từ vi mô đến vĩ mô Chương 9: Hạt nhân nguyên tử Chương 9: Hóa học và vấn đề phát triển kinh tế, xã hội, môi trường Chương 9: Hóa học và vấn đề phát triển kinh tế, xã hội, môi trường Chương 10: Từ vi mô đến vĩ mô

Tuần 4 SGK Ngữ văn 12

•Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc •Mấy ý nghĩ về thơ (trích) •Đô-xtôi-ép-xki (X.Xvai-Gơ) •Nghị luận về một hiện tượng, đời sống

+ Mở rộng xem đầy đủ