Soạn bài Viết bài tập làm văn số 5 - Nghị luận văn học

I. Hướng dẫn chung

Anh (chị) hãy chuẩn bị trước ở nhà:

- Xem lại các bài: Phân tích đề, lập dàn ý cho bài văn nghị luận; Thao tác lập luận phân tích; Thao tác lập luận so sánh.

- Đọc lại các văn bản văn học để chuẩn bị làm bài.

II. Gợi ý một số đề bài

Đề 1: Người xưa có câu; “Đàn bà chớ kể Thúy Vân, Thúy Kiều”. Anh (chị) hãy nói rõ ý kiến của mình về quan niệm trên.

Đề 2: Cảm nhận của anh (chị) về hình tượng nhân vật Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao.

Đề 3: Phân tích thái độ của nhân vật Huấn Cao đối với viên quản ngục trong Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân)

Lời giải:

I. Hướng dẫn chung

Anh (chị) hãy chuẩn bị trước ở nhà:

- Xem lại các bài: Phân tích đề, lập dàn ý cho bài văn nghị luận; Thao tác lập luận phân tích; Thao tác lập luận so sánh.

- Đọc lại các văn bản văn học để chuẩn bị làm bài.

II. Gợi ý một số đề bài

Đề 1: Người xưa có câu; “Đàn bà chớ kể Thúy Vân, Thúy Kiều”. Anh (chị) hãy nói rõ ý kiến của mình về quan niệm trên.

a. Mở bài

- Giới thiệu câu nói của người xưa: Đàn bà chớ kể Thúy Vân, Thúy Kiều.

- Giới thiệu: đây là quan niệm của các nhà Nho bảo thủ trong chế độ phong kiến ngày xưa đối với nhân vật Thúy Vân, Thúy Kiều (chủ yếu là Thúy Kiều) và Truyện Kiều của Nguyễn Du.

b. Thân bài

* Lđ 1: Giải thích câu nói

- Câu nói đầy đủ là:

Đàn ông chớ kể Phan Trần

Đàn bà chớ kể Thúy Vân, Thúy Kiều.

- Ý nghĩa: người xưa (các nhà nho bảo thủ) muốn gửi gắm qua câu trên là khuyên đàn bà, con gái không nên đọc, kể, nghe Truyện Kiều đặc biệt là không được bắt chước Thúy Kiều vì cho rằng nàng là một người con gái hư hỏng, dám vượt qua lễ giáo phong kiến.

* Lđ 2: Trình bày quan điểm của bản thân trước câu nói này.

- Đây là một quan niệm sai lầm, bảo thủ, chỉ nhìn nhận và đánh giá Thúy Kiều một cách phiến diện. Lấy đạo đức Nho giáo cứng nhắc làm tiêu chí để đánh giá phẩm chất của một người con gái.

- Thúy Kiều là người con gái đáng thương và đáng trân trọng.

+ Trong tình yêu: Nàng đã mạnh dạn vượt qua rào cản của lễ giáo phong kiến để chủ động tìm đến với tình yêu tự do ,trong sáng. Đối với người yêu, nàng tỏ ra đoan trang, đúng mực.

+ Trong quan hệ với cha mẹ: Nàng là một người con hiếu thảo, bán mình chuộc cha, dám hi sinh chữ tình và cả bản thân để giữ trọn đạo hiếu.

+ Trongkhi ở lầu xanh: Nàng luôn tìm cách thoát khỏi cuộc sống tủi nhục chốn lầu xanh, nhưng mỗi lần vươn lên là mỗi lần nàng bị nhấn xuống sâu hơn.

+ Trong khi đoàn tụ: Thúy Kiều đoàn tụ với gia đình, với Kim Trọng. Vì tôn trọng mối tình đầu trong sáng, tôn trọng người yêu cũ nên nàng đã: Đem tình cầm sắt đổi ra cầm cờ (Tức là đổi tình yêu thành tình bạn tri âm, tri kỉ).

+ Khẳng định: Như vậy, Thúy Kiều là con người đáng thương và đáng trân trọng chứ không đáng ghét, đáng khinh. Truyện Kiều là một kiệt tác của dân tộc với những giá trị lớn lao và sâu sắc nên chúng ta cần có một thái độ đánh giá khách quan và đúng đắn.

- Đọc Truyện Kiều chúng ta thấy được sự tàn bạo của chế độ phong kiến đối với con người, nhất là phụ nữ.

- Truyện Kiều còn là đỉnh cao nghệ thuật thơ ca trên nhiều phương diện: ngôn ngữ, xây dựng tính cách, phân tích tâm lí nhân vật, tả cảnh, tả người…

c. Kết bài

- Khẳng định câu nói trên quan điểm sai lầm của một số nhà Nho thủ cựu bênh vực lễ giáo phong kiến, phủ nhận Thúy Kiều và Truyện Kiều.

- Chúng ta nên đọc Truyện Kiều để hiểu giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của tác phẩm, về tài năng hiếm có của tác giả; đồng thời thấy được phẩm chất đáng quý của Thúy Kiều – người con gái tài sắc vẹn toàn – nạn nhân của xã hội phong kiến xấu xa, tàn bạo.

Đề 2: Cảm nhận của anh (chị) về hình tượng nhân vật Chí Phèo trong truyện ngắn cùng tên của Nam Cao.

a. Mở bài

- Giới thiệu khái quát về tác giả, tác phẩm

- Dẫn dắt giới thiệu hình tượng nhân vật Chí Phèo

b. Thân bài: Phân tích cuộc đời nhân vật Chí Phèo qua các giai đoạn:

- Chí Phèo có tuổi thơ bất hạnh: Bị bỏ rơi bên cái lò gạch cũ, phải đi ở rồi làm thuê cho nhiều gia đình ở trong làng. Hắn là một cố nông hiền lành, chăm chỉ, có những mơ ước giản dị và lương thiện.

- Quá trình tha hóa: Chí Phèo bị Bá Kiến ghen tuông rồi bị đẩy đi ở tù. Ra tù, Chí bị tha hoá cá về ngoại hình lẫn tính cách. Hắn say triền miên, trở thành tay sai đắc lực của Bá Kiến. Hắn giao tiếp với mọi người bằng tiếng chửi, đập phá, rạch mặt ăn vạ,...

- Quá trình hoàn lương: Nhưng Chí chưa mất hẳn nhân tính. Tình yêu mộc mạc, giản dị với thị Nở đã đánh thức con người lương thiện ở Chí: Hắn muốn làm người lương thiện nhưng ai cho hắn làm người lương thiện? "Làm thế nào cho mất được những vết mảnh chai trên mặt này!". Hắn không thể làm người lương thiện nữa. Hắn vùng lên giết chết bá Kiến và tự kết liễu đời mình trong bế tắc.

- Nguyên nhân dẫn đến sự tha hoá của Chí Phèo: Do Chí phải sống trong cái môi trường "quần ngư tranh thực". Nạn nhân của sự tranh chấp giữa các phe cánh phong kiến chính là những người dân hiền lành như Chí. Môi trường xã hội phi nhân tính đã đẻ ra những con người như Chí Phèo.

- Khẳng định:

+ Chí Phèo là nạn nhân của bọn địa chủ cường hào ở nông thôn trước Cách mạng tháng Tám 1945.

+ Là hình tượng tiêu biểu cho người nông dân bần cùng, bị tha hóa nhưng vẫn ẩn chứa những phẩm chất sáng ngời.

c. Kết bài

- Khẳng định lại nội dung, nghệ thuật

- Liên hệ bản thân.

Đề 3: Phân tích thái độ của nhân vật Huấn Cao đối với viên quản ngục trong Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân)

a. Mở bài

- Giới thiệu khái quát tác giả, tác phẩm Chữ người tử trong đó nhấn mạnh nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật.

- Dẫn dắt giới thiệu nhân vật huấn Cao cùng thái độ với viên quản ngục.

b. Thân bài:

* Giới thiệu qua về nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật trong văn học.

* Thái độ của Huấn Cao với quản ngục giai đoạn đầu:

- Viên quản ngục tỏ thái độ biệt đãi Huấn Cao nhưng Huấn Cao đã nói những lời miệt thị, chối từ (dẫn chứng).

- Nhận xét về lời nói và thái độ của viên quản ngục và lời chối từ ngắn gọn, dứt khoát, đầy miệt thị của Huấn Cao.

- Phân tích vì sao Huấn Cao có thái độ như vậy. Thái độ đó có phù hợp với nhân cách của Huấn Cao hay không? .

* Thái độ của Huấn Cao với quản ngục giai đoạn sau:

- Huấn Cao cảm động vì tấm lòng “biệt nhỡn liên tài” của quản ngục. Ông đã viết tặng viên quản ngục những chữ cuối cùng của đời mình và khuyên bảo viên quản ngục những lời tâm huyết (Trích dẫn chứng để phân tích).

- Nhận xét về thái độ và lời nói của Huấn Cao đối với viên quản ngục. Vì sao lời nói và thái độ của Huấn Cao đối với viên quản ngục lại hoàn toàn khác trước? Thái độ đó có hợp với nhân cách của Huấn Cao hay không?

c. Kết bài:

- Khẳng định lại hình tượng nhân vật và nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật.

- Liên hệ bản thân.

Giải các bài tập Tuần 19 SGK Ngữ văn 11 •Lưu biệt khi xuất dương (Xuất dương lưu biệt) - Phan Bội Châu •Nghĩa của câu •Viết bài tập làm văn số 5 - Nghị luận văn học

Bài trước Bài sau

Lớp 11

Chương 1: Phép dời hình và phép đồng dạng trong mặt phẳng Chương 1: Hàm số lượng giác và phương trình lượng giác Chương 1: Các nước châu Á, Châu Phi và khu vực Mĩ LaTinh (Thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX) A - Khái quát nền kinh tế - xã hội của thế giới Phần 1: Công dân với kinh tế Chương 1: Cách mạng tháng mười Nga năm 1917 và cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (1921 - 1941) Chương 1: Hàm số lượng giác và phương trình lượng giác Chương 1: Điện tích - Điện trường Chương 1: Việt Nam từ năm 1858 đến cuối thế kỉ XIX Chương 1: Sự điện li Chương 6 - Khúc xạ ánh sáng Chương 1: Sự điện li Chương 1: Phép dời hình và phép đồng dạng trong mặt phẳng Chương 1 - Điện tích - Điện trường Chương 1: Hàm số lượng giác và phương trình lượng giác Chương 1: Chuyển hoá vật chất và năng lượng Chương 2: Cảm ứng Chương 2: Đường thẳng và mặt phẳng trong không gian. Quan hệ song song B - Địa lý khu vực và quốc gia Chương 2: Tổ hợp và xác suất Phần 2: Công dân với các vấn đề chính trị xã hội Chương 2: Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) Chương 2 - Dòng điện không đổi Chương 2: Các nước tư bản chủ nghĩa giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 - 1939) Chương 2: Tổ hợp và xác suất Chương 2: Dòng điện không đổi Chương 2: Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến hết chiến tranh thế giới thứ nhất (1918) Chương 2: Nitơ - Photpho Chương 7 - Mắt. Các dụng cụ quang Chương 2: Nhóm Nitơ Chương 2: Đường thẳng và mặt phẳng trong không gian. Quan hệ song song Chương 2: Tổ hợp và xác suất Chương 3: Vectơ trong không gian. Quan hệ vuông góc Chương 3: Sinh trưởng và phát triển Chương 3: Dãy số - Cấp số cộng và cấp số nhân Chương 3: Những thành tựu văn hóa thời cận đại Chương 3: Nhóm Cacbon Chương 3 - Dòng điện trong các môi trường Chương 3: Các nước Châu Á giữa hai cuộc chiến tranh thế giới (1918 - 1939) Chương 3: Dãy số - Cấp số cộng và cấp số nhân Chương 3: Dòng điện trong các môi trường Chương 3: Cacbon - Silic Chương 3: Vectơ trong không gian. Quan hệ vuông góc trong không gian Chương 3: Dãy số. Cấp số cộng và cấp số nhân Chương 4: Sinh sản Chương 4: Giới hạn Chương 4: Đại cương về hóa học hữu cơ Chương 4 - Từ trường Chương 4: Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 – 1945) Chương 4: Giới hạn Chương 4: Từ trường Chương 4: Giới hạn Chương 4: Đại cương về hóa học hữu cơ Chương 5: Đạo hàm Chương 5: Đạo hàm Chương 5: Cảm ứng điện từ Chương 5 - Cảm ứng điện từ Chương 5: Hiđrocacbon no Chương 5: Đạo hàm Chương 5: Hidrocacbon no Chương 6: Khúc xạ ánh sáng Chương 6: Hiđrocacbon không no Chương 6: Hidrocacbon không no Chương 7: Mắt. Các dụng cụ quang Chương 7: Hiđrocabon thơm - Nguồn hiđrocacbon thiên nhiên Chương 7: Hiđrocacbon thơm. Nguồn Hiđrocacbon thiên nhiên. Hệ thống hóa về Hiđrocacbon Chương 8: Dẫn xuất halogen. Ancol - Phenol Chương 8: Dẫn xuất Halogen - Ancol - Phenol Chương 9: Anđehit - Xeton - Axit cacboxylic Chương 9: Anđehit - Xeton - Axit cacboxylic

Tuần 19 SGK Ngữ văn 11

•Lưu biệt khi xuất dương (Xuất dương lưu biệt) - Phan Bội Châu •Nghĩa của câu •Viết bài tập làm văn số 5 - Nghị luận văn học

+ Mở rộng xem đầy đủ