Giải bài 1 trang 158 – Bài 30 - SGK môn Vật lý lớp 12

Thí nghiệm Héc:

- Đặt một tấm kẽm đã tích điện âm lên trên một tấm điện nghiệm (tấm kẽm nối với điện cực của điện nghiệm) thì thấy hai lá kim loại của điện nghiệm xòe ra.

- Chiếu một chùm ánh sáng hồ quang vào tấm kẽm thì thấy hai lá kim loại của điện nghiệm cụp lại chứng tỏ tấm kẽm bị mất điện tích âm nghĩa là êlectron đã bị bật ra khỏi tấn kẽm.

- Hiện tượng trên không xảy ra nếu:

+ Ban đầu ta tích điện dương cho tấm kẽm.

+ Hoặc chắn chùm sáng hồ quang bằng một tấm thủy tinh.

- Lí do mà hiện tượng không xảy ra là:

+ Nếu ban đầu tích điện dương cho tấm kẽm thì tấm kẽm này đang thiếu êlectron. Khi chiếu chùm sáng hồ quang vào tấm kẽm thì cũng có êlectron bị bật ra nhưng  sẽ ngay lập tức bị tấm kẽm hút trở lại (Theo định luật Cu-lông: "Hai điện tích trái dấu hút nhau"). Do đó điện tích của tấm kẽm không đổi. Hai lá kim loại của điện nghiệm vẫn tiếp tục xòe ra.

+ Tia tử ngoại trong chùm hồ quang bị thủy tinh hấp thụ mạnh nên chùm áng sáng đến được tấm kẽm chỉ là các bức xạ đơn sắc có bước sóng dài (các tia tử ngoại có bước sóng dài, ánh sáng thấy được,tia hông ngoại). Điều này giúp khẳng định rằng hiện tượng êlectron bị bật ra khỏi tấm kẽm chỉ xảy ra với các bức xạ tử ngoại.

Ghi nhớ:

- Hiện tượng ánh sáng làm bật êlectron ra khỏi mặt kim loại gọi là hiện tượng quang điện.

- Định luật về giới hạn quang điện: Ánh sáng kích thích chỉ có thể làm bật êlectron ra khỏi một kim loại khi bước sóng của nó ngắn hơn hoặc bằng giới hạn quang điện của kim loại đó.

- Giả thuyết Plăng: Lượng năng lượng mà mỗi lần một nguyên tử hay phân tử hấp thụ hay phát xạ có giá trị hoàn toàn xác định và bằng hf; trong đó f là tần số của ánh sáng bị hấp thụ hay được phát ra, còn h là một hằng số.

- Thuyết lượng tử ánh sáng:

+ Ánh sáng được tạo thành bởi các hạt gọi là Phôtôn.

+ Với mỗi ánh sáng đơn sắc có tần số f, các phôtôn đều giống nhau, mỗi phôtôn mang năng lượng bằng hf.

+ Trọng chân không, phôtôn bay với tốc độ $c={{3.10}^{8}}\text{ m/s}$ dọc theo các tia sáng.

+ Mỗi lần một nguyên tử hay phân tử phát xạ hoặc hấp thụ ánh sáng thì chúng phát ra hay hấp thụ một phôtôn.