Giải bài 4 trang 136 – Bài 29 - SGK môn Vật lý lớp 10 Nâng cao
Thanh OA có khối lượng không đáng kể, có chiều dài 20 cm, quay dễ dàng quanh trục nằm ngang O. Một lò xo gắn vào điểm giữa C. Người ta tác dụng vào đầu A của thanh một lực F=20 N hướng thẳng xuống dưới (Hình 29.9). Khi thanh ở trạng thái cân bằng, lò xo có phương vuông góc với OA, và OA làm thành một góc α=300 so với đường thẳng nằm ngang.
a) Tính phản lực N của lò xo vào thanh.
b) Tính độ cứng k của lò xo, biết lò xo ngắn đi 8 cm so với lúc không bị nén.
a)
mOA≈0; OA = 20 cm; F = 20 N;CO = OA2=10 cm; α=300⇒OH=OA.cos300=10√3 cm.
Thanh OA là vật rắn có trục quay (O) cân bằng dưới tác dụng của hai lực có momen lực →F có tay đòn OH; lực đàn hồi →N có tay đòn OC.
Áp dụng quy tắc momen ta có :
N.OC=F.OH⇒N=OHOC.F=20√3 (N)
b) →N là lực đàn hồi của lò xo tác dụng lên thanh nên áp dụng định luật Húc, ta có :
N=kΔl⇒k=NΔl=20√30,08≈433 (N/m)
Ghi nhớ :
- Momen lực đối với một trục quay là đại lượng đặc trưng cho tác dụng làm quay của lực và được đo bằng tích của lực với cánh tay đòn của nó.
M=Fd
- Đơn vị của momen lực là niutơn mét, kí hiệu là N.m.
- Quy tắc momen lực: Muốn cho một vật có trục cố định ở trạng thái cân bằng, thì tổng các momen lực có xu hướng làm vật quay theo chiều kim đồng hồ phải bằng tổng các momen lực có xu hướng làm vật quay ngược chiều kim đồng hồ.