Loading [MathJax]/jax/output/HTML-CSS/fonts/TeX/fontdata.js

Giải bài 2 trang 30 – SGK môn Giải tích lớp 12

Tìm các tiệm cận đứng và ngang của đồ thị hàm số:

a) y=2x9x2

b) y=x2+x+132x5x2

c) y=x23x+2x+1

d) y=x+1x1

Lời giải:

a) y=2x9x2;

Vì lim nên đường thẳng y=0 là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số.

Vì \lim\limits_{x\to {{3}^{+}}}\,\dfrac{2-x}{9-{{x}^{2}}}=+\infty ;\,\lim\limits_{x\to {{3}^{-}}}\,\dfrac{2-x}{9-{{x}^{2}}}=-\infty  nên đường thẳng x=3 là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số.

Vì \lim\limits_{x\to {{\left( -3 \right)}^{+}}}\,\dfrac{2-x}{9-{{x}^{2}}}=+\infty ;\,\lim\limits_{x\to {{\left( -3 \right)}^{-}}}\,\dfrac{2-x}{9-{{x}^{2}}}=-\infty nên đường thẳng x=-3 là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số.

b) y=\dfrac{{{x}^{2}}+x+1}{3-2x-5{{x}^{2}}};

Vì \lim\limits_{x\to \pm \infty }\,\dfrac{{{x}^{2}}+x+1}{3-2x-5{{x}^{2}}}=\lim\limits_{x\to \pm \infty }\,\dfrac{1+\dfrac{1}{x}+\dfrac{1}{{{x}^{2}}}}{\dfrac{3}{{{x}^{2}}}-\dfrac{2}{x}-5}=\dfrac{-1}{5} nên đường thẳng y=\dfrac{-1}{5} là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số.

Vì \lim\limits_{x\to {{\left( \dfrac{3}{5} \right)}^{+}}}\,\dfrac{{{x}^{2}}+x+1}{3-2x-5{{x}^{2}}}=-\infty ;\,\lim\limits_{x\to {{\left( \dfrac{3}{5} \right)}^{-}}}\,\dfrac{{{x}^{2}}+x+1}{3-2x-5{{x}^{2}}}=+\infty nên đường thẳng x=\dfrac{3}{5} là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số.

Vì \lim\limits_{x\to {{\left( -1 \right)}^{+}}}\,\dfrac{{{x}^{2}}+x+1}{3-2x-5{{x}^{2}}}=+\infty ;\,\lim\limits_{x\to {{\left( -1 \right)}^{-}}}\,\dfrac{{{x}^{2}}+x+1}{3-2x-5{{x}^{2}}}=-\infty  nên đường thẳng x=-1 là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số.

c) y=\dfrac{{{x}^{2}}-3x+2}{x+1};

Vì \lim\limits_{x\to {{\left( -1 \right)}^{+}}}\,\dfrac{{{x}^{2}}-3x+2}{x+1}=+\infty ;\,\lim\limits_{x\to {{\left( -1 \right)}^{-}}}\,\dfrac{{{x}^{2}}-3x+2}{x+1}=-\infty nên đường thẳng x=-1 là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số.

d) y=\dfrac{\sqrt{x}+1}{\sqrt{x}-1}.

Vì \lim\limits_{x\to +\infty }\,\dfrac{\sqrt{x}+1}{\sqrt{x}-1}=\lim\limits_{x\to +\infty }\,\dfrac{1+\dfrac{1}{\sqrt{x}}}{1-\dfrac{1}{\sqrt{x}}}=1 nên đường thẳng y=1 là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số.

Vì \lim\limits_{x\to {{1}^{+}}}\,\dfrac{\sqrt{x}+1}{\sqrt{x}-1}=+\infty ;\,\lim\limits_{x\to {{1}^{-}}}\,\dfrac{\sqrt{x}+1}{\sqrt{x}-1}=-\infty nên đường thẳng x=1 là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số.

Ghi nhớ: 

Đường thẳng y=y_o là tiệm cận ngang của đồ thị hàm số y=f(x) nếu ít nhất một trong các điều kiện sau được thỏa mãn:

                                                                     \lim\limits_{x\to + \infty }\,f(x)=y_o,\lim\limits_{x\to - \infty }\,f(x)=y_o

Đường thẳng x=x_o là tiệm cận đứng của đồ thị hàm số y=f(x) nếu ít nhất một trong các điều kiện sau được thỏa mãn:

                                                                      \lim\limits_{x\to x_o^+}\,f(x)=+\infty,\lim\limits_{x\to x_o^-}\,f(x)=-\infty\\ \lim\limits_{x\to x_o^+}\,f(x)=-\infty,\lim\limits_{x\to x_o^-}\,f(x)=+\infty