Câu hỏi trang 159 - Bài 36 - SGK môn Sinh học lớp 12
Từ những ví dụ trên, hãy trả lời các câu hỏi sau:
- Cạnh tranh giữa các cá thể trong quần thể xuất hiện khi mật độ cá thể của quần thể tăng quá cao, nguồn sống của môi trường không đủ cung cấp cho mọi cá thể trong quần thể. Các cá thể trong quần thể cạnh tranh nhau giành nguồn sống như thức ăn, nơi ở, ánh sáng,… hoặc con đực tranh giành nhau con cái. Như vậy có những hình thức cạnh tranh phổ biến sau:
| Hình thức cạnh tranh | Nguyên nhân | Hiệu quả |
| Cạnh tranh thức ăn, nơi ở, ánh sáng | Mật độ cá thể lớn, môi trường không cung cấp đủ nguồn sống cho mỗi cá thể | Điều chỉnh mật độ, số lượng cá thể ổn định |
| Tranh giành bạn tình | Các con đực trành bạn tình để sinh sản | Chọn được cá thể mang gen quy định tính trạng tốt để truyền cho đời sau |
| Ăn thịt đồng loại (cá thể lớn ăn cá thể bé) | Thiếu thức ăn | Giúp cá thể lớn có thể vượt qua được giai đoạn thiếu thức ăn, không tốn thức ăn cho các cá thế chưa tới tuổi sinh sản. |
Ghi nhớ:
Quần thể sinh vật là tập hợp các cá thể trong cùng một loài, cùng sinh sống trong cùng một khoảng không gian xác định, vào một thời gian nhất định. Quần thể có khả năng sinh sản, tạo thành những thế hệ mới.
Các cá thể trong quần thể có thể hoặc hỗ trợ hoặc cạnh tranh lẫn nhau:
- Quan hệ hỗ trợ giữa các cá thể trong quần thể đảm bảo cho quần thể tồn tại ổn định, khai thác tối ưu nguồn sống của môi trường, làm tăng khả năng sống sót và sinh sản của các cá thể.
- Quan hệ cạnh tranh xảy ra khi các cá thể tranh giành nhau thức ăn, nới ở, ánh sáng và các nguồn sống khác ; các con đực tranh giành con cái. Nhờ có cạnh tranh mà số lượng và sự phân bố của các cá thể trong quần thể duy trì ở mức độ phù hợp, đảm bảo sự tồn tại và phát triển của quần thể.