Trả lời câu 3 trang 33 - Bài 10 - SGK môn Sinh học lớp 9

Nêu những điểm giống và khác nhau cơ bản giữa giảm phân và nguyên phân.

Lời giải:
* Giống nhau:
 
     - Đều có sự tự nhân đôi của NST.
 
     - Đều trải qua các kì phân bào tương tự.
 
     - Đều có sự biến đổi hình thành NST theo chu kì đóng và tháo xoắn.
 
     - NST đều tập trung trên mặt phẳng xích đạo ở kì giữa.
 
     - Đều là cơ chế sinh học đảm bảo ổn định vật chất di truyền qua các thế hệ.
 
* Khác nhau:
Nguyên phânGiảm phân
- Xảy ra ở tế bào sinh dưỡng và tế bào sinh dục sơ khai
 
- Chỉ một lần phân bào
 
- Mỗi NST tương đồng nhân đôi thành 2 NST kép gồm hai cromatit
 
- Kì đầu không xảy ra trao đổi chéo giữa hai cromatit cùng nguồn gốc
 
- Kì giữa các NST tập trung thành một hàng trên mặt phẳng xích đạo
- Xảy ra ở tế bào sinh dục khi chín
 
- Gồm 2 lần phân bào liên tiếp
 
- Mỗi NST nhân đôi thành một cặp NST tương đồng kép gồm 4 cromatit
 
- Kì đầu I xảy ra hiện tượng tiếp hợp và trao đổi chéo giữa hai cromatit khác nguồn gốc
 
- Kì giữa I các NST tập trung thành hai hàng trên mặt phẳng xích đạo
- Kì sau : Cromatit trong từng cặp NST tương đồng kép tách thành 2 NST đơn phân li về hai cực tế bào.- Kì sau I: Các NST đơn ở trạng thái kép trong từng cặp NST tương đồng phân li để tạo ra các tế bào con có bộ NST đơn ở trạng thái kép, khác nhau về nguồn gốc.
- Kì cuối: Hình thành hai tế bào con giống nhau và giống hệt mẹ (2n NST)
- Kì cuối I: Hình thành hai tế bào con có bộ NST n kép.
 
- Kì cuối II: Tạo ra 4 tế bào con chứa bộ NST n.
Ý nghĩa:
 
- Là kết quả phân hoá để hình thành nên các tế bào sinh dưỡng khác nhau.
 
- Duy trì ổn định bộ NST đặc trưng của loài qua các thế hệ tế bào và cơ thể.
Ý nghĩa:
 
- Hình thành nên nhiều loại giao tử khác nhau.
 
- Các giao tử chứa bộ NST n qua thụ tinh sẽ khôi phục lại bộ 2n của loài
 
- Là cơ sở tạo ra biến dị tổ hợp, làm phong phú đa dạng cho sinh giới.

 
Ghi nhớ
Giảm phân là sự phân chia của tế bào sinh dục mang bộ NST lưỡng bội (2n NST) ở thời kì chín, qua 2 lần phân bào liên tiếp, tạ ra 4 tế bào con đều mang bộ NST đơn bội (n NSt), nghĩa là số lượng NST ở tế bào con giảm đi một nửa so với tế bào mẹ.
Những diễn biến cơ bản của NST ở giảm phân I là: sự tiếp hợp của các NST kép tương đồng ở kì đầu: Tiếp đến kì giữa, chúng tập trung và xếp song song thành 2 hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào; Sau đó, ở kì sau diễn ra sự phân li độc lập và tỏ hợp tự do của các cặp NST kép tương đồng về hai cực tế bào; Khi kết thúc phân bào, hai tế bào mới được tạo thành đều có bộ NST đơn bội (n NST) kép khác nhau về nguồn gốc.
Còn ở giảm phân II, đến kì giữa các NST kép xếp thành một hàng ở mặt phẳng xích đạo của thoi phân bào. Tiếp theo là kì sau, hai crômatit trong từng NST kép tách nhau ở tâm động thành hai NST đơn rồi phân ki về hai cực tế bào. Khi kết thúc phân bào, các NST đơn nằm trong nhân của các tế bào con với số lượng n
Bài 10: Giảm phân
DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ
+ Mở rộng xem đầy đủ