Giải bài 4.59 trang 174 - SBT Đại số và Giải tích lớp 11
Chứng minh rằng phương trình
a) \(x^5-5x-1=0\) có ít nhất ba nghiệm
b) \(m(x-1)^3(x^2-4)+x^4-3=0\) luôn có ít nhất hai nghiệm với mọi giá trị của tham số m.
c) \(x^3-3x=m\) có ít nhất hai nghiệm với mọi giá trị của \(m\in (-2;2)\)
a) Xét \(f\left( x \right)={{x}^{5}}-5x-1\) là hàm đa thức nên liên tục trên \( \mathbb{R} \)
Do đó hàm số liên tục trên các khoảng \([-2;-1],[-1;0]\) và \([0;2]\)
Ta có:
\(\begin{aligned} & f\left( -2 \right)=-23,f\left( -1 \right)=3,f\left( 0 \right)=-1,f\left( 2 \right)=21 \\ & \Rightarrow \left\{ \begin{aligned} & f\left( -2 \right)f\left( -1 \right)<0 \\ & f\left( -1 \right)f\left( 0 \right)<0 \\ & f\left( 0 \right)f\left( 2 \right)<0 \\ \end{aligned} \right. \\ \end{aligned} \)
Do đó theo định lý 3, phương trình \(f(x) =0\) có ít nhất ba nghiệm.
b) Xét hàm số \( f\left( x \right)=m{{\left( x-1 \right)}^{3}}\left( {{x}^{2}}-4 \right)+{{x}^{4}}-3\) liên tục trên \(\mathbb{R} \)
Do đó hàm số liên tục trên các đoạn \([-2;1]\) và \([1;2]\)
Ta có
\(\begin{aligned} & f\left( -2 \right)=13>0\,\,\forall m \\ & f\left( 1 \right)=-2<0\,\,\forall m \\ & f\left( 2 \right)=13>0\,\,\forall m \\ & \Rightarrow \left\{ \begin{aligned} & f\left( -2 \right)f\left( 1 \right)<0\,\, \\ & f\left( 2 \right)f\left( 1 \right)<0 \\ \end{aligned} \right.\forall m \\ \end{aligned}\)
Do vậy phương trình \(f(x)=0\) luôn có ít nhất hai nghiệm.
c) Xét \(f\left( x \right)={{x}^{3}}-3x-m\) liên tục trên \(\mathbb{R} \)
Do đó hàm số liên tục trên các đoạn \([-1;1],[1;2]\)
Ta có:
\(\begin{aligned} & f\left( -1 \right)=2-m>0\,\,\forall m\in \left( -2;2 \right) \\ & f\left( 1 \right)=-2-m<0\,\,\forall m\in \left( -2;2 \right) \\ & f\left( 2 \right)=5-m>0\,\,\forall m\in \left( -2;2 \right) \\ & \Rightarrow \left\{ \begin{aligned} & f\left( 1 \right)f\left( 2 \right)<0 \\ & f\left( -1 \right)f\left( 1 \right)<0 \\ \end{aligned} \right.\,\,\forall m\in \left( -2;2 \right) \\ \end{aligned} \)
Vậy phương trình \(f(x)=0\) luôn có hai nghiệm với mọi \(m\in \left( -2;2 \right)\)