Sự nở vì nhiệt của vật rắn

1. Sự nở dài

- Sự tăng độ dài cảu vật rắn khi nhiệt độ tăng gọi là sự nở dài (vì nhiệt)

- Độ nở dài $\triangle l$ của vật rắn (hình trụ đồng chất) tỉ lệ với độ tăng nhiệt độ $\triangle t$ và độ dài ban đầu $l_{o}$ của vật đó

   $\triangle l=l-l_{o}=\alpha l_{o}\triangle t$

Trong đó $\alpha$ gọi là hệ số nở dài. Giá trị của $\alpha$phụ thuộc chất liệu của vật rắn và có đơn vị đo là $K^{-1}$

2. Sự nở khối

- Khi bị nung nóng, kích thước của vật rắn tăng theo mọi hướng nên thể tích của nó cũng tăng. Sự tăng thể tích của vật rắn như nhiệt độ tăng gọi là sự nở khối

- Độ nở khối của vật ắn (đồng chất, đẳng hướng) cũng được xác định theo công thức

           $\triangle V=V-V_{o}=\beta V_{o}\triangle t$

Trong đó $V_{o}$ và $V$ lần lượt là thể tích vật rắn ở nhiệt độ đầu $t_{o}$ và nhiệt độ cuối t, $\triangle t=t-t_{o}$ là độ tăng nhiệt độ và $\beta$ gọi là hệ số nở khối và cũng có đơn vị là $K^{-1}$

3. Ứng dụng

- Trong kĩ thuật chế tạo và lắp đặt máy móc hoặc xây dựng công trình, người ta phải tính toán để khắc phục tác dụng có hại của sự nở vì nhiệt sao cho vật rắn không bị cong hoặc nứt gãy khi nhiệt độ thay đổi.

- Người ta lợi dụng sự nở vì nhiệt của các vật rắn để lồng ghép đai sắt vào các bánh xe, để chế tạo băng kép dùng làm rơle đóng ngắt tự động mạch điện,..