Soạn bài Em bé thông minh
1. Hình thức dùng câu đố để thử tài nhân vật có phổ biến trong truyện cổ tích không ? Tác dụng của hình thức này ?
2. Sự mưu trí, thông minh của em bé được thử thách qua mấy lần ? Lần sau có khó hơn lần trước không ? Vì sao ?
3. Trong mỗi lần thử thách, em bé đã dùng những cách gì để giải những câu đố oái oăm ? Theo em, những cách ấy lí thú ở chỗ nào ?
4. Hãy nêu ý nghĩa của truyện cổ tích Em bé thông minh.
Lời giải:
I. Đọc - Hiểu văn bản
Câu 1 trang 74 - SGK Ngữ Văn 6 tập 1 : Hình thức dùng câu đố để thử tài nhân vật có phổ biến trong truyện cổ tích không ? Tác dụng của hình thức này ?
- Hình thức dùng câu đố để thử tài nhân vật khá phổ biến trong truyện cổ tích.
- Tác dụng của hình thức này là :
+ Tạo ra tình huống để phát triển cốt truyện.
+ Tạo ra sức hấp dẫn cho truyện.
+ Tạo ra thử thách cho nhân vật bộc lộ tài năng phẩm chất.
Câu 2 trang 74 - SGK Ngữ Văn 6 tập 1 : Sự mưu trí, thông minh của em bé được thử thách qua mấy lần ? Lần sau có khó hơn lần trước không ? Vì sao?
- Sự mưu trí, thông minh của em bé được thử thách qua 4 lần :
+ Lần 1: viên quan hỏi về đường cày của trâu.
+ Lần 2: đố nuôi trâu được đẻ con.
+ Lần 3: thịt một con chim sẻ thành ba cỗ bàn thức ăn.
+ Lần 4: đố xâu sợi chỉ mềm qua đường ruột ốc dài.
- Qua bốn lần, cứ thử thách sau lại khó hơn lần trước, bởi vì :
+ Về vị trí quan trọng của người đố : lần đầu là viên quan, hai lần tiếp theo là vua và lần cuối cùng là em bé phải "đương đầu" với người nước ngoài.
+ Nội dung và yêu cầu của câu đố ngày càng oái oăm, khiến những thành phần giải đố (bố, dân làng, các đại thần) đều bất lực, vò đầu suy nghĩ, lắc đầu bó tay.
Câu 3 trang 74 - SGK Ngữ Văn 6 tập 1 :
Trong mỗi lần thử thách, em bé đã dùng những cách gì để giải những câu đố oái oăm ? Theo em, những cách ấy lí thú ở chỗ nào ?
Câu 4 trang 74 - SGK Ngữ Văn 6 tập 1 : Hãy nêu ý nghĩa của truyện cổ tích Em bé thông minh.
Câu 1 trang 74 - SGK Ngữ Văn 6 tập 1 : Kể diễn cảm truyện này.
Câu 2 trang 74 - SGK Ngữ Văn 6 tập 1 : Hãy kể một câu chuyện "Em bé thông minh" mà em biết.
- Trong mỗi lần thử thách, em bé đã dùng những cách rất thông minh để giải đố :
+ Lần 1 : đố lại viên quan
+ Lần 2 : hỏi lại vua, dùng lí lẽ của vua để thừa nhận sự phi lí mà vua đã đố.
+ Lần 3 : đố lại nhà vua
+ Lần 4 : dùng kinh nghiệm dân gian để giải đố.
- Những cách giải đó nói trên của em bé thông minh rất lí thú : khi thì làm cho người ra câu đố tự thấy tính chất phi lí của câu đố, khi thì khéo léo chuyển thế bí sang người ra câu đó. Đồng thời, cách giải đố của em bé không dựa vào kiến thức sách vở mà sử dụng ngay kiến thức trong đời sống, làm cho người ra câu đố, người chứng kiến và người nghe ngạc nhiên và thán phục, chứng tỏ trí tuệ thông minh sắc sảo hơn người của em bé.
- Truyện đề cao trí thông minh của con người. Đó là trí thông minh được đúc rút từ kinh nghiệm phong phú của đời sống và khả năng vận dụng thích hợp trong thực tế.
- Truyện tạo ra các tình huống bất ngờ, đem lại tiếng cười thú vị.
II. Luyện tập
Học sinh tự thực hiện.
- Để kể diễn cảm truyện Em bé thông minh, cần xác định và nêu bật các tình huống truyện, đồng thời giọng kể và giọng đối thoại đặc sắc giữa em bé với người ra câu đố, câu nói của người cha...
- Riêng lời đối thoại của em bé, cần thể hiện sự hồn nhiên dí dỏm phù hợp với lứa tuổi của nhân vật chính.
Nội dung câu chuyện Em bé thông minh được kể phải có tình huống nổi bật để thể hiện những yếu tố thông minh của nhan vật được kể.
+ Mở rộng xem đầy đủ