Soạn bài Phó từ
I - Phó từ là gì ?
1. Các từ in đậm sau đây bổ sung ý nghĩa cho những từ nào ? Những từ được bổ sung ý nghĩa thuộc từ loại nào ?
a) Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người, tuy mất nhiều công mà vẫn chưa thấy có người nào thật lỗi lạc.
(Em bé thông minh)
b) Lúc tôi đi bách bộ thì cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn. Đầu tôi to ra và nổi từng tảng, rất bướng.
(Tô Hoài)
2. Các từ in đậm đứng ở những vị trí nào trong cụm từ ?
II - Các loại phó từ
1. Tìm các phó từ bổ sung ý nghĩa cho những động từ, tính từ in đậm :
a) Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm.
(Tô Hoài)
b) Em xin vái cả sáu tay. Anh đừng trêu vào... Anh phải sợ...
(Tô Hoài)
c) [...] không trông thấy tôi, nhưng chị Cốc đã trông thấy Dế Choắt đang loay hoay trong cửa hang.
(Tô Hoài)
2. Điền các phó từ đã tìm được ở phần I và phần II vào bảng phân loại theo mẫu dưới đây :
Các loại phó từ
| Phó từ đứng trước | Phó từ đứng sau | |
| Chỉ quan hệ thời gian | ||
| Chỉ mức độ | ||
| Chỉ sự tiếp diễn tương tự | ||
| Chỉ sự phủ định | ||
| Chỉ sự cầu khiến | ||
| Chỉ kết quả và hướng | ||
| Chỉ khả năng |
I - Phó từ là gì ?
Câu 1 : Các từ in đậm sau đây bổ sung ý nghĩa cho những từ nào ? Những từ được bổ sung ý nghĩa thuộc từ loại nào ?
a) Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người, tuy mất nhiều công mà vẫn chưa thấy có người nào thật lỗi lạc.
(Em bé thông minh)
b) Lúc tôi đi bách bộ thì cả người tôi rung rinh một màu nâu bóng mỡ soi gương được và rất ưa nhìn. Đầu tôi to ra và nổi từng tảng, rất bướng.
(Tô Hoài)
Trả lời :
| Phụ trước sau | Thành tố trung tâm | Phụ sau | |
| Động từ | Tính từ | ||
| đã | đi | nhiều nơi | |
| cũng | ra | những câu đố | |
| vẫn chưa | thấy | ||
| thật | lỗi lạc | ||
| soi | gương (được) | ||
| rất | ưa nhìn | ||
| to | ra | ||
| rất | bướng | ||
Các từ in đậm bổ nghĩa cho thành tố trung tâm (động từ, tính từ). Vị trí trong cụm từ tùy từng trường hợp cụ thể mà đứng trước hoặc đứng sau thành tố trung tâm.
Ghi nhớ :Phó từ là những từ chuyên đi kèm động từ, tính từ để bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính từ.
II - Các loại phó từ
Câu 1 : Tìm các phó từ bổ sung ý nghĩa cho những động từ, tính từ in đậm :
a) Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm.
(Tô Hoài)
b) Em xin vái cả sáu tay. Anh đừng trêu vào... Anh phải sợ...
(Tô Hoài)
c) [...] không trông thấy tôi, nhưng chị Cốc đã trông thấy Dế Choắt đang loay hoay trong cửa hang.
(Tô Hoài)
Trả lời :
Các phó từ bổ sung ý nghĩa cho các động từ, tính từ in đậm là : lắm ; đừng ; vào ; không ; đã ; đang
Câu 2 : Điền các phó từ đã tìm được ở phần I và phần II vào bảng phân loại theo mẫu dưới đây :
Các loại phó từ
| Phó từ đứng trước | Phó từ đứng sau | |
| Chỉ quan hệ thời gian | đã, đang | |
| Chỉ mức độ | thật, rất, lắm | |
| Chỉ sự tiếp diễn tương tự | cũng, vẫn chưa | |
| Chỉ sự phủ định | chưa, không | |
| Chỉ sự cầu khiến | đừng | |
| Chỉ kết quả và hướng | ra | |
| Chỉ khả năng | được |
Ghi nhớ :Phó từ gồm hai loại lớn :- Phó từ đứng trước động từ, tính từ.Những phó từ này thường bổ sung một số ý nghĩa liên quan đến hành động, trạng thái, đặc điểm, tính chất nêu ở động từ hoặc tính từ như :+ Quan hệ thời gian+ Mức độ+ Sự tiếp diễn tương tự+ Sự phủ định+ Sự cầu khiến- Phó từ đứng sau động từ, tính từNhững phó từ này thường bổ sung một số ý nghĩa như :+ Mức độ+ Khả năng+ Kết quả và hướng
- đã: phó từ chỉ thời gian
b) - đã: phó từ chỉ thời gian