Soạn bài Cố hương - SGK Ngữ văn 9 tập 1
1. Tìm bố cục của truyện. (Gợi ý: căn cứ vào trình tự thời gian chuyến về thăm quê của nhân vật “tôi”).
2. Trong truyện, có mấy nhân vật chính? Nhân vật nào là nhân vật trung tâm? Vì sao?
3. Tác giả đã dùng những biện pháp nghệ thuật nào để làm nổi bật sự thay đổi ở nhân vật Nhuận Thổ? Ngoài sự thay đổi của Nhuận Thổ, tác giả còn miêu tả sự thay đổi nào khác của những con người và cảnh vật ở Cố hương? Tác giả đã biểu hiện tình cảm, thái độ như thế nào và đặt ra vấn đề gì qua sự miêu tả đó?
a) “Nhưng tiếc thay, đã hết tháng giêng… Nhưng từ đấy chúng tôi không hề”.
b) “Người đi vào là Nhuận Thổ… vừa thô kệch, vừa nặng nề, nứt nẻ như vỏ cây thông”.
c) “Tôi nghĩ bụng… Người ta đi mãi thì thành đường thôi”.
Trong ba đoạn văn trên:
– Đoạn nào chủ yếu dùng phương thức miêu tả và thông qua đó, tác giả muốn biểu hiện điều gì?
– Đoạn nào chủ yếu dùng phương thức tự sự? Ngoài tự sự, tác giả còn sử dụng các yếu tố của những phương thức biểu đạt nào khác? Hiệu quả của sự kết hợp đó trong việc thể hiện tính cách nhân vật?
– Đoạn nào chủ yếu dùng phương thức lập luận và thông qua đó, tác giả muốn nói lên điều gì?
II. Luyện tập
1. Chọn đoạn văn mà em thích nhất trong tác phẩm để học thuộc.
Truyện ngắn được chia làm 3 phần theo trình tự thời gian. - Đoạn 1: từ đầu đến “đang làm ăn sinh sống”: Tâm trạng nhân vật “tôi” trên đường về quê.- Đoạn 2: từ “Tinh mơ sáng hôm sau” đến “sạch trơn như quét”: Tâm trạng nhân vật “tôi” những ngày ở quê; - Đoạn 3: phần còn lại: Tâm trạng nhân vật “tôi” trên đường xa quê.
Câu 2 - Trang 218 SGK ngữ văn 9 tập 1: Trong truyện, có mấy nhân vật chính? Nhân vật nào là nhân vật trung tâm? Vì sao?
Câu 3 - Trang 218 SGK ngữ văn 9 tập 1: Tác giả đã dùng những biện pháp nghệ thuật nào để làm nổi bật sự thay đổi ở nhân vật Nhuận Thổ? Ngoài sự thay đổi của Nhuận Thổ, tác giả còn miêu tả sự thay đổi nào khác của những con người và cảnh vật ở Cố hương? Tác giả đã biểu hiện tình cảm, thái độ như thế nào và đặt ra vấn đề gì qua sự miêu tả đó?
Câu 4 - Trang 218, 219 SGK ngữ văn 9 tập 1: Đọc kĩ đoạn văn sau và trả lời câu hỏi:
a) “Nhưng tiếc thay, đã hết tháng giêng… Nhưng từ đấy chúng tôi không hề”.
b) “Người đi vào là Nhuận Thổ… vừa thô kệch, vừa nặng nề, nứt nẻ như vỏ cây thông”.
c) “Tôi nghĩ bụng… Người ta đi mãi thì thành đường thôi”.
Trong ba đoạn văn trên:
– Đoạn nào chủ yếu dùng phương thức miêu tả và thông qua đó, tác giả muốn biểu hiện điều gì?
– Đoạn nào chủ yếu dùng phương thức tự sự? Ngoài tự sự, tác giả còn sử dụng các yếu tố của những phương thức biểu đạt nào khác? Hiệu quả của sự kết hợp đó trong việc thể hiện tính cách nhân vật?
– Đoạn nào chủ yếu dùng phương thức lập luận và thông qua đó, tác giả muốn nói lên điều gì?
Câu 1 – Luyện tập - Trang 219 SGK ngữ văn 9 tập 1: Chọn đoạn văn mà em thích nhất trong tác phẩm để học thuộc.
| Sự thay đổi ở nhân vật Nhuận Thổ | ||
Nhuận Thổ lúc còn nhỏ (20 năm trước) | Nhuận Thổ lúc đứng tuổi (lúc "tôi" trở về) | |
| Hình dáng | ||
| Động tác | ||
| Giọng nói | ||
| Thái độ đối với "tôi" | ||
| Tính cách | ||
Sự thay đổi ở nhân vật Nhuận Thổ | ||
Nhuận Thổ lúc còn nhỏ | Nhuận Thổ lúc đứng tuổi (lúc “tôi” trở về) | |
Hình dáng | Khuôn mặt tròn trĩnh, nước da bánh mật, bàn tay hồng hào, mập mạp, mũ lông chiên bé tí tẹo, cổ đeo vòng bạc | vàng sạm, những nếp nhăn sâu hoắm, mi mắt viền đỏ húp mọng mũ lông chiên rách, áo bông mỏng dính; bàn tay thô kệch, nặng nề, nứt nẻ như vỏ cây thông |
Động tác | hoạt bát, nhanh nhẹn | cúm rúm, thê lương |
Giọng nói | Nói nhiều, nói đủ chuyện | Lặng lẽ, nói không ra tiếng, nói ít, ấp úng |
Thái độ đối với “tôi” | Thân mật, gần gũi | Xa cách, giữ ý, cung kính |
Tính cách | Lanh lợi, thông minh, hiểu biết, chủ động | đần độn, mụ mẫm, bất lực, vô cảm, cam chịu |